دردناک‌ترین نوع اعتراض سیاسی

خودسوزی یکی از شیوه‌های نادر اعتراض سیاسی است که در طول تاریخ آدم‌های بسیاری مخالفت سیاسی‌شان را با سوزندان خود در ملأ عام نشان داده‌اند و هرکدام انگیزه، هدف و نقدی متمایز داشتند که پشت خودسوزی‌شان قرار داشته است، از خودسوزی بسیار معروف تچ کوانگ دوک، راهب بودایی که در اعتراض به آزار و اذیت راهبان توسط حکومت ویتنام جنوبی و خودسوزی راهبان بودایی‌ تبت در اعتراض به سیاست‌های چین در اشغال تبت گرفته تا خودسوزی طارق بوعزیزی، دستفروش تونسی که جرقه انقلابی را در تونس زد و به حکومت بن‌علی در این کشور پایان بخشید تا نمونه‌های وطنی‌اش که کم هم نبوده‌اند و همچنان از گوشه‌وکنار جهان اخباری درباره‌ی خودسوزی برای نشان دادن اعتراض سیاسی می‌شنویم. 

تازه‌ترین خبر خودسوزی بعد از آرون بوشنل، سرباز ۲۵ ساله‌ی آمریکایی در طرفداری از فلسطین آن هم جلوی سفارت اسرائیل در واشنگتن،‌ خودسوزی مردی است که گفته می‌شود روزنامه‌نگار بوده و در اعتراض به جنگ اسرائیل در غزه در بیرون کاخ سفید خود را به آتش کشیده است. 

ایندیپندنت گزارش کرده که این مرد، ساموئل منا جونیور نام دارد و هنگام خودسوزی از خود ویدئویی گرفته که بازوی چپش را به آتش می‌کشد، آن را در هوا بالا می‌برد و قبل از اینکه رهگذران و پلیس برای کمک به سمتش بدوند، از درد فریاد می‌کشد. بعد از این اتفاق، رهگذران رویش آب پاشیدند و از حوله‌هایی برای خاموش‌کردن آتش استفاده کردند.

  افسران اداره پلیس متروپولیتن واشنگتن دی‌سی، این مرد را مهار کردند درحالی‌که او فریاد می‌کشید که روزنامه‌نگار است.  به گفته‌ی رئیس پلیس ـ پاملا اسمیت ـ منا جونیور بدون هیچ جراحت جدی‌ای به یک بیمارستان محلی منتقل شده است. همین چند روز پیش، ده‌ها هزارنفر از مردم در شهرهای مهم در سراسر جهان به خیابان‌ها ریختند و از اسرائیل خواستند که به عملیات نظامی خود در غزه و لبنان پایان دهد به این امید که از جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه جلوگیری کنند. 

تظاهرات‌کنندگان حامی فلسطینی‌ها در خیابان‌های لندن راهپیمایی کردند درحالی‌که هزاران نفر دیگر در پاریس، رم، مانیل، کیپ‌تاون و میدان تایم نیویورک گرد هم آمده بودند.  وزارت بهداشت غزه اعلام کرده است که عملیات نظامی اسرائیل در غزه بیش از ۴۰ هزار فلسطینی را کشته و بیش از دومیلیون نفر را آواره کرده و باعث بحران‌های قحطی و اتهامات نسل‌کشی در لاهه شده که اسرائیل به‌شدت آن را رد کرده است. 

همان‌طور که گفته شد، در ماه فوریه آرون بوشنل، یک سرباز ۲۵ ساله‌ی نیروی هوایی آمریکایی در بیرون سفارت اسرائیل در واشنگتن اقدام به خودسوزی کرد. بوشنل گفت که این اقدام در اعتراض به بلاهایی است که توسط استعمارگران‌ بر سر فلسطینی‌ها می‌آید و اعلام کرد که دیگر در این نسل‌کشی شرکت نخواهد کرد و خود را به آتش کشید و درحالی‌که داشت می‌سوخت، فریاد می‌زد: «فلسطین را آزاد کنید!» نیروهای اورژانس محلی در محل حاضر شدند، او را خاموش کرده و به یک بیمارستان محلی منتقل کردند، اما روز بعد پلیس مرگ او را تأیید کرد. 

اعتراض منا درست چند روز قبل از اولین سالگرد حمله‌ی تروریستی هفتم اکتبر حماس در اسرائیل است که به اقدامات اسرائیل در غزه انجامید.  منا روز شنبه در شبکه‌ی ایکس خود نوشته بود که قصد دارد در یک تظاهرات حامی فلسطین شرکت کند. او نوشته بود: «من تا ۳۰ دقیقه‌ی دیگر از محوطه‌ی بیرون کاخ سفید، در اینستاگرام لایو خواهم گذاشت. ۳۰ دقیقه‌ی اول برای عیب‌یابی فنی فیلم‌گرفتن است و از حالا تا یک‌ساعت سخنرانی خواهم داشت.» چند ساعت قبل از آن، او یک توئیت هم کرده بود که می‌گفت: «به استعمار مهاجرنشین پایان دهید». این پست حاوی عکس منا جلوی پرچم فلسطین با عبارت؛ «از رودخانه تا دریا» در بالای سرش بود.

حامیان اسرائیل ادعا می‌کنند که این عبارت یهودستیزانه است، درحالی‌که حامیان فلسطین می‌گویند، این شعار به احیای سرزمین ازدست‌رفته‌ی فلسطینی‌ها به اسرائیل و آزادی فلسطینیان برای زندگی در صلح اشاره دارد.  پروفایل منا نشان می‌دهد که او فارغ‌التحصیل مدرسه‌ی روزنامه‌نگاری والتر کرونیک در دانشگاه ایالتی آریزوناست و اخیراً به‌عنوان «عکاس خبری در آزفامیلی کانال سه و پنج استخدام شده است.» خودسوزی ساموئل منا جلوی کاخ سفید و مرگ آرون بوشنل سرباز آمریکایی، آخرین نمونه‌ها از اشکال شدید اعتراض است که مردم دهه‌ها از آن برای ابراز نارضایتی خود و جلب‌توجه مخاطبان جهان استفاده کرده‌اند. اعتراضات خودکشی، آن هم از طریق خودسوزی، معمولاً پوشش خبری گسترده‌تری دریافت می‌کند و درنتیجه پیام سیاسی فرد معترض بسیار گسترده‌تر پخش خواهد شد.