منتظرین همیشگی
بررسی فضای سیاسی استان‌ها در سال انتخابات مجلس، این شماره:ایلام
بررسی فضای سیاسی استان‌ها در سال انتخابات مجلس، این شماره:ایلام
ایلام، استانی در جنوب غربی ایران که در زمان جنگ، خط مقدم جبهه کشور بود، هنوز زخم جنگ را به تن دارد؛ استانی شناور بر ذخایر نفت و گاز، اما محروم از توسعه! اما اینها مانع از مشارکت مردم ایلام برای حضور در انتخابات ادوار مجلس نبوده است. ایلامیها یکی از استان‌های رتبه‌دار در میزان مشارکت هستند و حضور آنها همواره تاثیر بالایی در افزایش مجموع درصد مشارکت کشور در انتخابات دارد. اما این اقبال عمومی ایلامیها با وجود آنکه محروم از یک زندگی عادی و با حداقل رفاه معیشتی و اقتصادی است، از کجا نشأت می‌گیرد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ایلام، سیاست و قومیت دو بازوی قوی در مشارکت بالای مردم در انتخابات است، هرچند که مردم در حضور خود همواره بر دغدغه و مشکلات اقتصادی نیز تاکید داشتند. در پژوهشی که سال گذشته، در زمینه نقش سرمایه‌های اجتماعی و سیاسی مردم ایلام در انتخابات ادوار مجلس1 در فصلنامه علمی دانش سیاسی منتشر شد، مشخص شد که اعتماد سیاسی ایلامیها در حد متوسط روبه بالا است. آگاهی سیاسی و اجتماعی مردم در این استان در حد متوسط رو به بالاست و کنش ایلی و طایفه‌ای نیز متوسط رو به بالا است. به نظر می‌رسد جنگ و گفتمان انقلابی
تاثیر بسزایی بر اعتماد ایلامیها به مشارکت در انتخابات داشته باشد، آنها که از جنگ آسیب‌های فراوانی دیده‌اند و امید به اصلاح و بازسازی را با گفتمان انقلابی بسیار می‌دیدند. در کنار این نقش ساختار ایلی-طایفه‌ای نیز بر میزان مشارکت ایلامیها در انتخابات بسیار اثرگذار است، به‌گونه‌ای که همقبیلهایها رای ندادن به فرد مورد نظر در ایل را نوعی خیانت می‌دانند. هرچند در کنار اینها، وعده‌های به نتیجه نرسیده کاندیداها در زمینه تامین شغل، ردصلاحیت‌های دوره قبلی و مشکلات معیشتی در این استان باعث عقب‌نشینی برای حضور در انتخابات دوره گذشته مجلس شده، اما مشکلات معیشتی ایلامیها راه دیگری را برای جلب مشارکت مردم در پای صندوق رای باز کرده است. در پژوهشی که سال 97 به بررسی نقش خرید و فروش آرا بر مشارکت سیاسی استان ایلام در انتخابات مجلس2 انجام شد، میزان خرید و فروش آرا در این استان بالاتر از سطح متوسط قرار داشت. در پژوهش دیگری که در سال 95 در زمینه تاثیر عوامل اقتصادی بر رفتار انتخاباتی رای‌دهندگان ایلامی3 انجام شد، فقر اقتصادی با رفتار انتخاباتی شهروندان رابطه مستقیم داشت و فقر یکی از عوامل اصلی در مشارکت انتخاباتی
ایلامیها است.
از سوی دیگر ایلامیها معتقدند که تاثیر نمایندگان آنها در تصمیم‌گیری‌های کلان و تغییرات ساختاری کمترین میزان است و حق رای برای آنها موضوع مهمی است. شاید به همین دلیل است که در هیچ دوره‌ای نماینده دوره قبل را مجدداً انتخاب نمی‌کنند. درصد حضور ایلامیها در انتخابات ادوار مختلف مجلس نشان می‌دهد که آنها امید به تغییر را با حضور در انتخابات همواره حفظ کرده‌اند و مخالفت خود را با عدم رای دادن به نماینده کنونی نشان می‌دهند؛ هرچند که تعصب‌های ایلی و قبیله‌ای نیز در این تغییرات متعدد بی‌تاثیر نیست.
نکته دیگر درباره ایلام، جریان‌شناسی سیاسی است. ایلامیها در صدر استان‌هایی هستند که بیشترین گرایش را به جریان‌های اصلاح‌طلب دارند، هرچند که در انتخابات یازدهم سایه ردصلاحیت‌ها بر این استان نیز حاکم بود و دو نماینده اصولگرا و یک نماینده مستقل را به مجلس فرستادند. در انتخابات پیش رو، فعالان سیاسی این استان ردصلاحیت‌های دوره یازدهم را عاملی برای انشقاق اصلاح‌طلب‌ها برای حضور در انتخابات یا تحریم انتخابات می‌دانند. اصلاح‌طلبان هنوز ظرف انتخاباتی خود را پر نکرده‌اند و البته این موضوع را زود می‌دانند، اما اصولگراها مانند دیگر استان‌های کشور وارد فضای انتخاباتی شده‌اند، جلسات‌شان به راه است و در حال ارزیابی شرایط برای ارائه لیست‌های واحد یا جداگانه هستند. از سوی دیگر، ایلامیها در اعتراضات سال 1401 نیز حضور داشته‌اند و نارضایتی خود به وضع موجود را نشان دادند. اما باید دید که ایلامیها همچون دیگر انتخابات، در انتخابات مجلس دوازدهم نیز حضور گسترده‌ای خواهند داشت یا به صف دلسردشدگان از انتخابات خواهند پیوست؟
ارجاعات:
1. نقش سرمایه سیاسی - اجتماعی در مشارکت سیاسی مردم ایلام (مورد مطالعه: انتخابات مجلس شورای اسلامی)
2. بررسی نقش خرید و فروش آراء بر مشارکت سیاسی در استان ایلام با تاکیدی بر انتخابات مجلس شورای اسلامی
3. تأثیرعوامل اقتصادی بر رفتار انتخاباتی رأی‌دهندگان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (حوزه انتخابیه ایلام)
نگاه اصلاح‌طلب 1
حسن نجفی فعال سیاسی اصلاح‌طلب مطرح کرد:
احتمال افزایش مشارکت به دلایل قومی
حسن نجفی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در استان ایلام است. او در گفت‌وگو با هم‌میهن علاوه بر مشارکت قومی و قبیله‌ای در ایلام، معتقد است برخی الزامات کارمندی مردم ایلام را مجبور به حضور در پای صندوق‌های رای می‌کند. گفت‌وگوی او در ادامه می‌آید.
فضای انتخاباتی استان ایلام در سال برگزاری انتخابات مجلس را چگونه ارزیابی می‌کنید و حضور جریان‌های سیاسی در انتخابات چگونه است؟
در ایلام به دلیل بافت قبیله‌ای و سنتی که در آن حاکم است، همواره شرایط انتخابات حول محور قبیله چرخیده است. به‌رغم اینکه افراد پویایی داشتیم و همیشه حضور مردم در انتخابات و گرایش آنها با توجه به نمایندگانی که طی یازده دوره راهی مجلس شدند، با رویکرد جریان اصلاح‌طلبی بوده است. افرادی مثل داریوش قنبری، در مجالس هفتم و هشتم، یا در مجلس ششم عبدالرضا حیدری، در مجلس دهم، جلال میرزایی و حتی سارا فلاحی که الان نماینده ایلام هستند، جریان روشنفکری را نمایندگی کردند و با رویکرد اعتدال یا اصلاح‌طلبی در مجلس بودند. در ایلام رقابتهای انتخاباتی به‌صورت رسمی شروع نشده، اما کاندیداها بعضا با افراد شاخص تماس می‌گیرند و درخواست حمایت دارند. جریان اصلاح‌طلب همیشه پای کار بوده‌اند. در ادوار گذشته، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و شورای سیاست‌گذاری جبهه اصلاحات همواره فعال بوده‌اند. اما واقعیت این است که گرایش بخشی از مردم به احزاب طی سالیان اخیر به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، کم شده است چراکه اکثریت کسانی که احزاب را تشکیل می‌دهند معمولا از قشر کارمندان هستند و در بخش خصوصی نیز خیلی کمتر حضور پیدا می‌کنند، اما محدودیت‌ها باعث می‌شود که مردم به‌صورت رسمی وارد احزاب نشوند. البته در انتخابات همواره ثابت کرده‌اند که گرایش آنها به جریان اصلاح‌طلبی بیشتر بوده است.
اینکه گفتید ایلامیها در ادوار مختلف به اصلاح‌طلب‌ها اقبال بیشتری داشته‌اند اما شرایط استان ایلام نشان می‌دهد که یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور است؛ آمار بیکاری بالاست و این سوال برای ایلامیها مطرح است که این‌همه سال نماینده به مجلس فرستادیم و نتوانستند استان ما را از محرومیت نجات بدهند. آیا این موضوع باعث عقب‌نشینی مردم از پای صندوق‌های رای نمی‌شود؟
وقتی نماینده براساس قبیله انتخاب می‌شود و قبایل سرنوشت انتخابات را رقم می‌زنند، ماحصل آن محرومیت ایلام از نظر توسعه و عمران و اشتغال است. به‌رغم پتانسیل‌هایی که ایلام در حوزه نفت و گاز دارد، اما به دلیل بافت قبیله‌ای و اینکه قبیله تعیین می‌کند چه کسی به مجلس برود و حاکم بر سرنوشت سیاسی مردم است، باید شاهد عدم توسعه‌یافتگی استان نیز باشیم. وقتی حزب نتواند کارکرد سیاسی خود را داشته باشد و همبستگی اجتماعی در جامعه را به‌خوبی ایفا کند، حاصل آن همین عدم توسعه‌یافتگی خواهد شد. متاسفانه جریان قبیله‌ای خیلی قدرتمندتر از احزاب است و ما نتوانسته‌ایم چهره‌های شاخصی را که توانایی آن را دارند در مجلس به‌عنوان یک نیروی قدرتمند فعالیت کنند، به مجلس معرفی کنیم. ما غیر از افراد شاخصی مانند آقای قنبری دیگر نمی‌توانیم افرادی را طی این یازده دوره مجلس نام ببریم، چراکه حاکمیت با قبایل و اقوام همراه بوده است تا چهره‌های سیاسی. مردم به طنز مطرح می‌کنند که نماینده‌ها در مجلس اسم خود را به یادگاری می‌نویسند تا ماندگار شوند و این نشان می‌دهد نماینده‌ها قدرت این را نداشتند که تاثیرگذار باشند و در طرح‌ها و لوایح نقش‌آفرینی کنند.
در واقع اگر ایلامیها بخواهند حزبی رای دهند، انتخاب آنها اصلاح‌طلب‌ها است اما برآیند کلی استان اینگونه است که مردم قومی و قبیله‌ای رای می‌دهند. درست است؟
بله، دقیقا همین است.
پیش‌بینی شما از حضور مردم ایلام در انتخابات آتی مجلس چیست؟ با توجه به اعتراضاتی که در گذشته شاهد آن بودیم و با رشد مشکلات معیشتی و اقتصادی، آیا مردم باز هم پای صندوق‌های رای حاضر خواهند شد؟
باید بپذیریم بخشی از جامعه ما را کارمندان تشکیل می‌دهند و مکانیزم‌هایی برای آنها در نظر گرفته شده، در نتیجه به دلیل محدودیت‌هایی که برای آنها ایجاد می‌شود، در انتخابات حضور پیدا می‌کنند. بخش دیگری از جامعه که به وضعیت معیشتی و سیاست‌های دولت اعتراض دارند، احتمال اینکه مشارکت کمتری داشته باشند وجود دارد، اما چون هیجان در آستانه انتخابات غالب می‌شود و انتخابات قومی و قبیله‌ای است، احتمال اینکه مشارکت زیادی در ایلام داشته باشیم، دور از ذهن نیست. بافت ایلام کاملا سنتی است و عدم حمایت از قبیله ممکن است تبعاتی داشته باشد و همین‌ها باعث می‌شود مشارکت در این استان بیشتر باشد.
فعالیت انتخاباتی جبهه اصولگرا چگونه است؟
ایلام جزو استان‌هایی بوده که بعد از اردکان یزد بالاترین رای را به آقای خاتمی و روحانی دادند و این مسئله نشان می‌دهد که جریان اصولگرایی پایگاه اجتماعی قابل توجهی بین مردم ایلام ندارد. سیاست‌های دوساله آقای رئیسی و شورای شهر و عملکرد مدیران شورای شهر باعث شده است که حتی نزدیکان آقای رئیسی و رؤسای ستاد آقای رئیسی در برخی محافل خصوصی اعلام کنند که به هیچ اصولگرایی رای نخواهیم داد چراکه شعارهایی که آقای رئیسی دادند، هیچ تاثیری در سبد معیشتی و اقتصاد ما نداشت. جریان اصولگرایی در ایلام پایگاه ضعیف و پراکنده‌ای دارند.
نگاه اصولگرا
استراتژی اصولگرایان در ایلام
عمران احمدی
دبیر شورای وحدت استان ایلام
فعالیت‌های انتخاباتی مجلس در ایلام انشاءالله پرشور خواهد بود و برخلاف برخی که می‌گویند مشکلات اقتصادی وجود دارد، اما مردم ایلام بارها حضور خود را در صحنه نشان داده‌اند. این انتخابات در ایلام یک انتخابات رقابتی است و انشاءالله احزاب به‌صورت متحد شرکت می‌کنند. البته هنوز زود است که در این رابطه پیش‌بینی کنیم، چراکه وارد فضای انتخاباتی نشده‌ایم، اما آنچه نشان می‌دهد احزاب و گروه‌های هر دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب آماده رقابت می‌شوند. در ایلام تقریبا در بیشتر انتخابات مردم حضور چشمگیر داشتند. در انتخابات ریاست‌جمهوری با وجود تمام مشکلات مشارکت 64 درصدی داشتند و قطعا در انتخابات مجلس خیلی بیشتر از این خواهد بود. یکی از دلایلی که نشان می‌دهد امکان مشارکت در انتخابات مجلس بیشتر است، تاثیر مسائل قومی و قبیله‌ای است، اما فضای انتخاباتی و شور و شعور مردم ایلام اینگونه بوده که در همه انتخابات پیشگام بودند و با وجود تمام تحریم‌ها، حضور داشتند. طبیعی است که در انتخابات مجلس، موضوع تحریم به اندازه انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح نیست و مشارکت بیشتر است و قطعا مردم برای انقلاب دل می‌سوزانند. بومی بودن گزینه‌های انتخاباتی و
رقابت محدود درون‌استانی در ایلام تاثیر دارد. اگر بخواهم درباره رفتار انتخاباتی مردم حرف بزنم، باید بگویم مردم در هر صورت مشکلات را لمس کردند و با گرانی، بیکاری و مشکلات توسعه و صنعتی استان ایلام آگاه هستند و این موارد باعث شده آمار بیکاری در ایلام زیاد باشد. مشکلات اقتصادی نیز همینطور است و بیشتر از دیگر استان‌ها در ایلام حس می‌شود، اما مردم به انقلاب، نظام و باورهای دینی خود اعتماد دارند و حضور همیشگی آنها این را ثابت کرده و نشان داده‌اند که پای نظام هستند. مسئله انتخابات نیز همین است. حضور در انتخابات به معنی پای نظام بودن است، هرچند تبلیغات منفی و شیطنت‌های داخلی داریم و تلاش‌هایی می‌شود که این موضوعات را به هم ربط بدهند، اما موفق نمی‌شوند. در مجموع باید گفت در انتخاب مردم ایلام، مسائل سیاسی تاثیر دارد، اما انتخاب قومی و قبیله‌ای بیشتر است.
فعالیت انتخاباتی احزاب چه اصلاح‌طلب و چه اصولگرا معمولا در همه استان‌ها، در تعامل با مرکز است. اما در مجموع آنچه که شرایط بگوید و امکان‌پذیر باشد عمل می‌شود؛ ممکن است جاهایی رقابت به‌گونه‌ای باشد که جریان‌های درون‌حزبی اصولگرا با دو لیست یا کمتر و بیشتر در عرصه انتخابات حضور پیدا کنند، اما اگر احساس شود لیست‌های مشترک برای احزاب اصولگرا ضرر دارد، قطعا به لیست واحد روی خواهند آورد. اگر شانس رای آوردن با اتحاد و تک‌لیستی بودن باشد، تصمیماتی در این زمینه گرفته می‌شود و ظاهرا هماهنگی‌هایی هم انجام شده است. در مورد تاثیر اعتراضات سال 1401 بر میزان مشارکت مردم ایلام در انتخابات نیز باید بگویم که به شرایط خوشبین هستم. مشکلاتی که سال گذشته ایجاد شد را دشمنان به وجود آوردند و محدود هم بودند و به این موضوع اعتراف کردند. وضعیت امروز ما نشان می‌دهد آنهایی که شلوغی‌های آن زمان را به وجود آوردند نتیجه منفی آن را می‌بینند و این موضوع انشاءالله تاثیرگذار نخواهد بود.
نگاه اصلاح‌طلب 2
عبدالرضا مهدیان مسئول حزب توسعه ملی در ایلام:
رفتارهای پوپولیستی شروع شده است
عبدالرضا مهدیان، مسئول حزب توسعه ملی در ایلام است. او در گفت‌وگو با هم‌میهن حضور مردم ایلام در انتخابات آتی مجلس را تابع مسائل سیاسی و اجتماعی کشور می‌داند. گفت‌وگوی او درباره سال انتخابات در استان ایلام و پیش‌بینی‌های حضور مردم در ادامه می‌آید.
فضای انتخاباتی در استان ایلام، با توجه به اینکه در سال انتخابات مجلس قرار داریم، چگونه است؟ آیا احزاب فعالیت خود را شروع کرده‌اند؟
هنوز هیچ فعالیت انتخاباتی‌ای از سوی فعالان سیاسی انجام نشده و در واقع فعلاً انگیزه‌ای برای مشارکت وجود ندارد. ایلام هم یکی از استان‌هایی بود که مردم آن در اعتراضات سال گذشته حضور داشتند و این مسئله در کنار مشکلات اقتصادی و معیشتی باعث شده است که فعالان سیاسی تاکنون هیچ‌گونه فعالیتی در این زمینه انجام ندهند. به‌صورت تشکیلاتی نیز احزاب هنوز برنامه و جلسه‌ای ندارند و از افراد شاخص سیاسی که بخواهند کاندیدا شوند نیز هنوز خبری نیست. در افکار عمومی هم هیچ خبری از انتخابات نیست و مردم واکنشی به این موضوع ندارند. افراد غیرسیاسی هم که در سنوات گذشته فعالیت خود را از یک سال قبل از انتخابات شروع می‌کردند، در حال حاضر هیچ واکنشی مبنی بر اینکه بخواهند کاندیدا شوند، ندارند. فقط نمایندگان فعلی هستند که در قالب طرح‌هایی تحت عناوین بررسی مشکلات، گزارش فعالیت‌ها و مواردی از جنس فعالیت انتخاباتی جلساتی را در روستاهای بزرگ و کوچک شروع کردند و وعده می‌دهند. برخی از این کاندیداها متاسفانه در جلسات خود وعده‌هایی غیرکارشناسی و غیرعملی هم می‌دهند و در قالب بررسی مشکلات جلساتی برگزار می‌کنند که از نظر من بوی تبلیغات می‌دهد. در مورد فعالیت حزب‌ها نیز هنوز هیچ تشکیلات خاصی وارد فضای انتخابات نشده است. اصولگراها نظراتی دارند اما افکار عمومی تاکنون به آنها اجازه نداده و از ترس افکار عمومی نتوانسته‌اند وارد مصادیق فعالیت‌های انتخاباتی شوند.
فعالان سیاسی اصلاح‌طلب در ماه‌های پیش‌رو چه برنامه و رویکردی خواهند داشت؟ آیا مانند برخی از اصلاح‌طلب‌ها که از احتمال تحریم انتخابات سخن می‌گویند؛ با همین روش پیش خواهند رفت؟
این تابع مسائل سیاسی کل کشور و جامعه است، مگر اینکه یکسری اتفاقاتی رخ دهد؛ در تایید و ردصلاحیت‌ها تجدیدنظر شود و از سوی سیستم پالس‌های مثبتی برای مشارکت افراد داده شود که قدرت مانور برای فعالیت احزاب فراهم شود. شاید اگر این اتفاقات رخ دهد، انگیزه‌هایی ایجاد شود، اما فعلاً خبری نیست.
ایلامیها برخلاف دیگر نقاط کشور، مشارکت بالاتری در انتخابات داشتند، با توجه به اتفاقاتی که بعد از سال 98 رخ داد و اعتراضات سال 1401، فکر می‌کنید مردم ایلام در انتخابات پیش‌رو مشارکت خواهند کرد یا باید انتظار انتخاباتی کم‌رونق را داشته باشیم؟
مشارکت احتمالا پایین است، مگر اینکه مسائل قومی، قبیله‌ای دخیل باشد. در خارج از مرکز استان حدس می‌زنم مشارکتی باشد، البته نه یک مشارکت بالا، بلکه نسبی و حداکثر در حد میزان مشارکت دفعه قبل است، اما در مرکز استان و مرکز شهرستان‌هایی که سیاسی هستند بعید می‌دانم مشارکت بالا باشد.
نقش نماینده‌ها را در میزان مشارکت مردم چقدر می‌دانید؟ ایلام استان محرومی است، بالاترین آمار خودکشی در کشور را دارد، نرخ بیکاری در آن بالا است و با وجود ذخایر عظیم، توسعه چندانی نداشته است. مردم نماینده‌ای را به مجلس می‌فرستند که زبان آنها باشد و رفاه و توسعه برای شهرشان ایجاد کند، اما طی ادوار مختلف مجلس چنین اتفاقی رخ نداده. فکر می‌کنید نظر مردم نسبت به نماینده‌ها و شعارهای تبلیغاتی که می‌دهند چیست؟
نماینده‌ها به‌ویژه در سال آخر ادوار مجلس، وارد بحث‌های تبلیغاتی پوپولیستی می‌شدند. مردم قبلاً به اینها پالس مثبت می‌دادند، اما با آگاهی مردم و فضای مجازی و واقعیت‌هایی که محقق نشده، این پالس مثبت کمتر شده است. من فکر می‌کنم نمایندگان، به‌ویژه در حوزه شمالی استان، کارهای زیربنایی چندانی انجام ندادند که به واسطه آن بتوانند مردم را پای صندوق رای بکشند، اما یکسری اقدامات پوپولیستی، مانند مراجعه به خانه‌ها و جواب دادن به تلفن و حضور در مراسم ختم و اقداماتی از این دست را دارند انجام می‌دهند تا مقداری نظر مردم را جذب کنند.
فکر می‌کنید این کارها تاثیری دارد؟
اینکه چقدر موفق می‌شوند باید منتظر زمان ماند و دید آیا مردم واکنشی نشان می‌دهند یا خیر. الان هم صحبت‌های تند و تیزی می‌شود. می‌گویند که ما زبان گویای شما هستیم و برای حل مشکل شما تلاش می‌کنیم و... برای مثال بازنشستگان در سال‌های اخیر خیلی به نماینده‌ها مراجعه کردند و هیچ کار عملی قابل توجهی برای آنها انجام نشد. اما در چند وقت اخیر تریبون دفاع از بازنشستگان را دست گرفته‌اند و به دنبال حل مشکلات آنها هستند درحالی‌که در سه سال گذشته، کاری نکردند و حالا دم از بازنشسته‌ها می‌زنند. کمپین‌هایی هم از سوی بازنشستگان تشکیل شده با عنوان «نه به نمایندگان فعلی» که در ایلام هم شکل گرفته و اینکه این موارد در تصمیم و مشارکت مردم چقدر اثرگذار است را باید در طول زمان دید.
مشارکت مردم بسیاری از استان‌های مرزی در انتخابات بیشتر برمبنای انتخاب قومی و قبیله‌ای است تا انتخابی سیاسی. این موضوع در ایلام هم صدق می‌کند؟
در ایلام آنچه که مردم را برای حضور در پای صندوق تحریک می‌کند، مسائل قومیتی و شهرستانی است و انتظار این است که از همین طریق مردم را برای حضور در انتخابات تحریک کنند، اما تاکنون سابقه نداشته، به جز یک مورد، که نماینده‌ای دو بار راهی مجلس شود و در این دوره هم این موضوع را بعید می‌دانم. البته در دوره یازدهم مجلس اگر چند اتفاق رخ نمی‌داد، هیچ‌کدام از این افراد راهی مجلس نمی‌شدند؛ از جمله ردصلاحیت‌ها و مشارکت پایین مردم. برای مثال خانم فلاحی‌پور در مرکز استان اگر در شهر ایلام سه هزار نفر بیشتر پای صندوق رای می‌آمدند ایشان راهی مجلس نمی‌شدند.
به نظر می‌رسد که در ایلام، مردم در هر دوره، تمایلی برای انتخاب نماینده دوره قبل ندارند و با هم فرق دارند. دلیل آن چیست؟
بله، تاکنون سابقه نداشته در ایلام یک نماینده دو بار پشت سر هم راهی مجلس شود. دلیل اصلی درخواست‌هایی است که دارند و به‌علاوه وعده‌هایی که به مردم می‌دهند و هیچ‌کدام هم عملی نمی‌شود. البته مسائل قومیتی هم تاثیر دارد. برای مثال در حوزه شمالی، در دوره یازدهم از شهرستان ایوان و ایلام یک نماینده به مجلس رفت و دو شهرستان دیگر در منطقه شمالی داریم، دو منطقه چوار و ارکوازی که اگر هربار نماینده یکی از این مناطق موفق نشود به مجلس برود، در انتخابات بعدی انقدر تعصب به خرج می‌دهند تا نماینده خود را به مجلس بفرستند. فکر می‌کنم این بار نیز این اتفاق رخ دهد چراکه سه شهرستان از حوزه شمالی با همدیگر رای بالایی دارند و این‌بار تلاش می‌کنند دو نماینده را از شهرستان‌های ایلام و ایوان تصاحب کنند.
در مقاله‌ای درباره رفتار انتخاباتی مردم ایلام، اعلام شده بود در این استان به دلیل بیکاری رای‌فروشی انجام می‌شود و مردم هم به آن بی‌تمایل نیستند. در واقع برخی از کاندیداها از راه درست و مسئولانه در راه جلب‌نظر مردم نیستند.
این موضوع خیلی داغ بود و کار به جایی رسید که گفتند آراء یکی از نماینده‌ها احتمالا باطل می‌شود. ما نیز به‌صورت غیررسمی خیلی این موضوع را شنیدیم و کلیپ‌هایی را هم در این رابطه دیدیم. دلیل فروش رای به دلیل بیکاری نکته درستی است که به آن اشاره شده، چراکه یکی از دلایل رای نیاوردن نماینده‌ها برای بار دوم این است که به خانواده‌ها قول می‌دهند اگر نماینده شویم، از خانواده شما حداقل یک نفر را مشغول به کار می‌کنیم. بیکاری یکی از دلایلی است که بر آراء نمایندگان تاثیر دارد. نماینده‌ها به مردم قول می‌دهند، اما بعدا عملی نمی‌شود و مردم اینها را می‌بینند و براساس آن تصمیم می‌گیرند.
