امان از بی‌‏مسئولیتی

بی‌مسئولیتی بدتر است یا بی‌خردی؟ البته هر دو بد هستند، ولی بی‌مسئولیتی به تعبیری منجر به بی‌خردی می‌شود و در نتیجه فرد بی‌خردانه و غیرمسئول عمل می‌کند. پس بی‌مسئولیتی، بی‌خردی به‌علاوه بدی‌های دیگر است. تا پیش از سخنرانی روز جمعه سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، بخش قابل‌توجهی از «مبارزان زیرپتویی» در اینجا و یک مجموعه «ویرانی‌طلب» در بیرون، با بی‌مسئولیتی کامل تصور می‌کردند که سیدحسن نصرالله خواهد گفت «بسم‌الله الرحمن الرحیم. ما آمدیم» و این جماعت‌های بدون اخلاق با خوشحالی تمام مارش جنگ می‌زدند و بر طبل بدبختی می‌نواختند. هنگامی که سخنرانی تمام شد، هر دو گروه متوجه اشتباه و نابخردی خود شدند و به نظر می‌رسد که بی‌خردی آنان ناشی از بی‌مسئولیتی و خیال‌زدگی است.

زیرا اگر مسئولیت یک کشور و چند میلیون هم‌وطن خود در جنوب لبنان و بقاع و ضاحیه بیروت را داشتند و به‌جای زیر پتو در تهران یا کازینوهای غربی، همچون نیروهای حزب‌الله از داخل پناهگاه سخن می‌گفتند، در آن صورت می‌دانستند تک‌تک کلماتی که بیان می‌کنند، باید حساب‌شده و مبتنی بر مسئولیت انسانی و اخلاقی و سیاسی باشد. سیاست عرصه شعار و بی‌مسئولیتی نیست. عقلانیت و مسئولیت‌پذیری دو رکن مهم سیاست هستند. عیار سیاستمداران در چنین جاهایی خود را نشان می‌دهد. آنان هیچ تصوری از وضعیت لبنان و تحولی که سیدحسن نصرالله و دوستانش در آنجا ایجاد کردند، ندارند. کشوری که به مدت 15سال درگیر ویرانگرترین جنگ داخلی و رهبران حزبی فاسد و وابسته به کشورهای منطقه مثل لیبی، عراق، سوریه و عربستان بود، اکنون با وضعیت به نسبت پایداری مواجه شده است که اگر چنین جنگی در آن دوران رخ می‌داد، اولین قربانیان آن در لبنان، مردم بی‌دفاع جنوب و ضاحیه بیروت بودند و آن رهبران فاسد همچنان سر در آخور کشورهای‌شان داشتند.
حزب‌الله به علت رفتار هوشمندانه و بخردانه حتی توانسته در میان اهل‌سنت و مسیحیان و دروزی‌ها هم حامی پیدا کند. البته ما نمی‌توانیم بگوییم آینده چه خواهد شد، همچنان که دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز راه‌ها را نبست؛ چون بسته‌شدنی نبود. ولی نوع داخلی این افراد نابخرد غیرمسئول گوشه‌ای از وضعیت را در غزه دیده‌اند؛ گوشه‌ای که هنوز اتفاق تعیین‌کننده‌ای علیه اسرائیل رخ نداده است.
تا اینجای کار قابل فهم است که سخنرانی سیدحسن نصرالله مثل دوش آب سردی بود که روی سر این توهم‌زدگان داخلی و خارجی ریخته شد. ولی سوال کلیدی این است که چرا همین تحلیل را که عیناً در سخنان مقام رهبری نیز وجود داشت، متوجه نشدند؟ ریشه این بحران فقط نفهمیدن نیست؛ همان بی‌مسئولیتی است که ویرانگر است.