بهشتی‌پور: ویتکاف برای رضایت افکار عمومی آمریکا دم از مذاکره می‌زند
کارشناس ارشد سیاست بین‌الملل گفت: پزشکیان ایده‌ای را مطرح می‌کند که هم نقدی بر نظریات طرف مقابل است و هم راه‌حلی برای آن ارائه می‌دهد. در انتهای سخنرانش در سازمان ملل جمله‌ای کلیدی بیان کرد و آن این بود که باید تهدیدات را به فرصت تبدیل کنیم و صلح را از طریق همکاری به دست آوریم. این نکته مهم است که از طریق همکاری، تهدیدهای موجود را به فرصت تبدیل کنیم، که این خود ایجاد ثبات و امنیت از طریق همکاری است.
به گزارش هم‌میهن آنلاین، حسین بهشتی‌پور کارشناس ارشد سیاست بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از سخنرانی رییس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: آقای پزشکیان از فضای مجمع عمومی استفاده کرده‌اند تا به نقد تفکری بپردازند که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها مطرح می‌کنند و آن صلح در سایه قدرت است. این نکته بسیار حائز اهمیت است که آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که صلح را از طریق اعمال زور برقرار کنند. نتیجه این رویکرد، همان‌طور که اکنون شاهد هستیم، این است که اسرائیل بدون هیچ ملاحظه‌ای به هر کشوری که بخواهد، تجاوز می‌کند؛ از لبنان و سوریه گرفته تا غزه، قطر، یمن و ایران. اسرائیل صراحتاً اعلام کرده است که هر جا که منافعش تأمین شود، به آنجا حمله خواهد کرد. این نشان‌دهنده همان دکترین «صلح از طریق قدرت» است.
وی ادامه داد: آقای پزشکیان در سخنرانی خود، این موضوع را با مصداق‌های نسل‌کشی در غزه، لبنان، سوریه، یمن و ایران یادآور شدند. او به گرسنگی دادن به کودکان و جنایت علیه بشریت اشاره کرد و این موارد را به عنوان مصداق‌های روشنی بر غلط بودن این تفکر مطرح کرد. آقای پزشکیان در ادامه، بحثی را طرح کردند و به‌جای دکترین «صلح از طریق قدرت»، بحث صلح از طریق همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را پیش کشیدند. پزشکیان گفت که امنیت و چشم‌انداز صلح از طریق همکاری‌های دفاعی کشورهای منطقه تأمین می‌شود و برای مقابله با قدرت‌هایی که تنها به اعمال زور اعتقاد دارند، باید همکاری داشته باشیم و آن را به صورت ساختاری تعریف کرد.
این تحلیل‌گر روابط بین‌الملل با تاکید بر اینکه ایده‌ای که رییس‌جمهور مطرح کرد بسیار خوب بود، اظهار کرد: پزشکیان ایده‌ای را مطرح می‌کند که هم نقدی بر نظریات طرف مقابل است و هم راه‌حلی برای آن ارائه می‌دهد. در انتهای سخنرانی‌اش در سازمان ملل جمله‌ای کلیدی بیان کرد و آن این بود که باید تهدیدات را به فرصت تبدیل کنیم و صلح را از طریق همکاری به دست آوریم. این نکته مهم است که از طریق همکاری، تهدیدهای موجود را به فرصت تبدیل کنیم، که این خود ایجاد ثبات و امنیت از طریق همکاری است. این چکیده‌ای از سخنان آقای پزشکیان است که به نظرم می‌توان کار تئوریک بیشتری برای آن انجام داد.
وی افزود: این سخنان را باید با نظریه‌پردازی به دستورالعمل‌های اجرایی برای همکاری کشورهای منطقه در ایجاد صلح تبدیل کرد. همچنین باید بررسی کنیم که چگونه می‌توان تهدیدات موجود ناشی از اسرائیل و آمریکا را به فرصتی تاریخی برای همکاری منطقه‌ای و تحقق صلح و عدالت بدل کرد. این موارد از سخنان رییس‌جمهور کلیدی‌ترین نکاتی است که به نظر من بسیار مهم است.
بهشتی‌پور درباره دیدار پزشکیان و مکرون و احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه تا ساعاتی دیگر که رییس‌جمهور فرانسه آن را اعلام کرده است گفت: منظور مکرون از ساعاتی دیگر روز شنبه است و با توجه به شواهد موجود، مشخص است که اراده آمریکا پشت این موضوع قرار دارد و همراه با اسرائیل فشارهایی به اروپایی‌ها وارد می‌شود تا هرچه زودتر این مکانیزم فعال شود. زیرا در صورت فعال شدن، اختیار به دست آمریکایی‌ها خواهد افتاد. آمریکا به دنبال این است که مشروعیت حقوقی بین‌المللی را به دست آورد و به استناد آن، سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه‌اش را علیه ایران پیش ببرد. در این مرحله، فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان کارپردازان آمریکا عمل می‌کنند.
وی عنوان کرد: کشورهای اروپایی می‌دانند پیشنهادی که ایران داده است، قابلیت اجرایی دارد. در هر صورت، می‌خواهم بگویم که تمام شواهد نشان می‌دهد که آنها تصمیم خود را اتخاذ کرده‌اند و قصد دارند مکانیزم ماشه را فعال کنند. بنابراین، بسیار بعید است که نشست آقای مکرون و آقای پزشکیان منجر به تغییر مسیر آنچه آمریکا طراحی کرده است، بشود.
این کارشناس سیاست خارجی در خصوص احتمال مذاکره با آمریکا در شرایط حال حاضر اظهار کرد: ما در ایران دچار نوعی سوءتفاهم هستیم. به عبارت دیگر، ما تصور می‌کنیم که اگر مذاکره‌ای در حال انجام باشد، این به معنای آن است که به هیچ وجه به ایران حمله نخواهد شد. یا اگر برعکس، مذاکره نکنیم، به معنای این است که جنگ در پیش است و موجب زلزله‌ای در تمام مناسبات می‌شود. واقعاً این‌گونه نیست، ما مذاکره را به گونه‌ای احساسی مفهوم‌سازی می‌کنیم. در شرایطی که آمریکا زور می‌گوید و سیاست‌های یک‌طرفه‌ای را دیکته می‌کند، اگر کسی از مذاکره صحبت کند، بی‌عقلی است. در چنین شرایطی، طرف جرائت نمی‌کند بگوید که مذاکره کنیم یا نکنیم.
وی با بیان اینکه مذاکره یک ابزار است و بستگی دارد که چگونه از این ابزار استفاده کنید، چه زمانی استفاده کنید، با چه کسی مذاکره کنید و چگونه مذاکره کنید، تشریح کرد: در اینجا استدلالی وجود دارد که مقام رهبری هم بر آن تأکید می‌کنند؛ وقتی طرف می‌خواهد نظراتش را تحمیل کند و از قبل تصمیمش را برای تحمیل خواسته‌ها گرفته است، چرا باید مذاکره کنیم؟ این پاسخ به این سؤال مهم که بسیار خردمندانه است، این نیست که نتیجه بگیریم پس نباید درباره مذاکره صحبت کرد.
بهشتی‌پور با طرح این پرسش که چرا ویتکاف اکنون دم از مذاکره می‌زند، بیان کرد: دلیل‌اینکه ویتکاف صحبت از مذاکره می‌کند این است که می‌داند وقتی کسی مخالفت کند در افکار عمومی دچار مسئله می‌شود که چرا آمریکا وقتی ایران پیشنهاد خوبی داده، حاضر نیست با ایران مذاکره کند. برای پاسخ به این سؤال، می‌آید و می‌گوید که نه، کی گفته ما مذاکره نمی کنیم؟ ایران حاضر به مذاکره مستقیم شود، بیایید و با هم گفت‌وگو کنیم.
این پژوهشگر روابط بین‌الملل ادامه داد: این ادعای ویتکاف به معنای آن نیست که واقعاً می‌خواهد به نتیجه برسد. من می‌گویم او به دنبال این است که افکار عمومی را قانع کند. برای آمریکا افکار عمومی بسیار مهم است؛ اینکه مردم آمریکا چه فکر می‌کنند آن هم وقتی می‌شنوند که ایران یک پیشنهاد خوب داده، اما طرف آمریکایی حاضر نیست با آن گفت‌وگو کند. بنابراین بلافاصله می‌گوید که ما حاضر به گفت‌وگو هستیم و ایران بیاید مذاکره مستقیم را قبول کند و حاضر به گفتگو باشد. این به معنای آن نیست که واقعاً به دنبال راه‌حل است، بلکه به دنبال این است که افکار عمومی را قانع کند که دنبال جنگ و درگیری نیست و نمی‌خواهد خود را به عنوان یک فرد غیرعادی جلوه دهد.
بهشتی‌پور با اشاره به این نکته که مذاکره یک ابزار بیشتر نیست و محتوای مذاکره است که مهم است، خاطرنشان کرد: ممکن است مذاکره الزاماً به آن نتیجه‌ای نرسد که ما می‌خواهیم. مذاکره به این معنا نیست که دشمن ما حتماً می‌خواهد مذاکره کند و به توافق برسد. شما می‌توانید مذاکره کنید، اما به توافق نرسید، در این شرایط برخی می‌گویید چه آدم بی‌عقلی هستی که می‌خواهید مذاکره کنید و به نتیجه نرسید در صورتی که مذاکره کردن، خود نتیجه است؛ یعنی اینکه شما نشان می‌دهید که اهل گفت‌وگو هستید و دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک می‌گردید اما ممکن است به آن نتیجه‌ای که می‌خواهید نرسید.
