توافق ترامپ یا نسخه دوم توافق اوباما
کارشناسان امنیت ملی ضدایران، از پیشنهادات اولیه رئیس‌جمهور ترامپ برای مذاکرات هسته‌ای با ایران انتقادات شدیدی کرده‌اند.
کارشناسان امنیت ملی ضدایران، از پیشنهادات اولیه رئیس‌جمهور ترامپ برای مذاکرات هسته‌ای با ایران انتقادات شدیدی کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند، این ایده، چیزی بیش از تکرار توافق هسته‌ای دوران اوباما نیست. این انتقادات منجر شده، مذاکره‌کننده ارشد ترامپ از موضع پیشینش عقب بنشیند. استیو ویتکاف، مسئول اصلی منصوب ترامپ برای گفت‌وگوها با ایران، دوشنبه‌شب گفت جمهوری اسلامی می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را تا سقف 3/67 درصد حفظ کند.
این محدودیتی است که در برجام هم بود؛ اما سه‌شنبه صبح، ویتکاف از موضعش برگشت و گفت موضع رئیس‌جمهور، حذف توانایی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم است. این چرخش پس از ابراز خشم جنگ‌طلبان ضدایران، از جمله هواداران ترامپ، رخ داد. فرد فلیتز، معاون موسسه سیاست‌گذاریِ اول آمریکاست، اندیشکده‌ای که مقامات دولت اول ترامپ، اعضایش هستند.
خود فلیتز هم رئیس دفتر شورای امنیت ملی دولت اول ترامپ بود. فلیتز می‌گوید، توافق اوباما که ترامپ در دور اولش از آن خارج شد، «فاجعه‌بار» بود و برنامه هسته‌ای ایران، امروز بسیار پیشرفته‌تر از آن است که زمان آغاز مذاکرات دوره اوباما در سال ۲۰۱۳ بود. او می‌گوید ایران امروز می‌تواند «خیلی سریع‌تر، اورانیوم در سطح راکتورها را به سطح تسلیحاتی» تبدیل کند.مخالفان برجام می‌گویند 3/67 درصد هم غیرقابل‌قبول بود. آن‌ها از تغییر موضع تهران خوشحال شدند اما موضع‌گیری‌هایشان حاکی از اینکه ترامپ ممکن است چه چیزی را بپذیرد، نگران‌اند.
مارک دوبوویتز، رئیس «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، اندیشکده‌ای در واشنگتن، در این باره گفت: «مواظب توافق شماره دوی اوباما با برچسب ترامپ باشید.» او اضافه کرد: «آقای رئیس‌جمهور، بازی نخورید. برنامه هسته‌ای ایران را منحل کنید.» جیسون برودسکی، مدیر سیاست‌گذاری مؤسسه «متحد علیه ایران هسته‌ای» گفت: «یک دیدار با عراقچی کافی بود که ویتکاف بپذیرد، رژیم ایران حق غنی‌سازی تا 3/67 درصد را دارد، بعد از اینکه غنی‌سازی صفر، موضع دولت اول ترامپ بود. تصور کنید به باور تهران، چه امتیازات بیشتری در آینده در راه است.»
برد اشنایدر، نماینده دموکرات ضدایران که مخالف برجام بود می‌گوید، پیام‌های متناقض ویتکاف، اعتبار آمریکا را تضعیف می‌کند و به ایران فضای مانور می‌دهد: «این لحظه نیازمند راهبرد، انضباط و وحدت هدف است. ایران با تمرکز و دقت مذاکره می‌کند. هر موضع‌گیری متناقض از سوی دولت ترامپ، اهرم‌های ما را ضعیف و بازدارندگی ما را کمتر می‌کند، متحدان‌مان را نگران می‌کند و دشمنان‌مان را جسور.» این موضعی جنگ‌طلبانه است که چهره‌های کلیدی جمهوری‌خواه در کنگره حامی آن هستند. سناتور تام کاتن، به البریج کولبی، گزینه ترامپ برای معاونت وزیر دفاع، فشار آورد تا تعهد دهد، گزینه‌های نظامی معتبر به رئیس‌جمهور ارائه کند که مانع از «هسته‌ای‌شدن» ایران شوند.
کولبی پیشتر از مدارا با ایران هسته‌ای و تلاش برای مهارش، به جای حمله نظامی، حمایت کرده بود.کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع گسترش در اتحادیه کنترل تسلیحات می‌گوید، اینکه ایالات متحده و ایران به سمت دور دوم گفت‌وگوها می‌روند، نشانه مثبتی است؛ اما هشدار می‌دهد، موضع عوض کردن ویتکاف در پیام‌هایش، این خطر را دارد که تندروها را در ایران تشجیع کند؛ تندروهایی که نسبت به تعهد ترامپ به هر گونه توافق، نگران هستند: دولت ترامپ باید درباره پیام‌هایش به ایران، درباره مؤلفه‌های مذاکره، منضبط باشد.»
او اضافه کرد، مواضع اولیه ویتکاف درباره محدودکردن غنی‌سازی و پیشگیری از تسلیحاتی‌شدن برنامه، نشانه مسیر اقدامی عملگرایانه بود: «غریزه ترامپ برای توافق درست است. غریزه او تمرکز بر ممانعت از تسلیحاتی‌شدن است. تمرکز ایالات متحده باید روی همین باشد، با توجه به میزان پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و این واقعیت که ایران زیرساخت‌های هسته‌ای خود را کاملاً منحل نخواهد کرد.» داونپورت می‌افزاید: «ایران برنامه هسته‌ای‌اش را به‌عنوان بخشی مهم از معماری امنیتی‌اش می‌بیند و این اهرم کلیدی را منحل نخواهد کرد، به‌خصوص وقتی دلیلی دارد که نگران باشد، ترامپ به تعهدات ایالات متحده تحت توافق، پایبند نخواهد بود.»
