سورپرایز در واشنگتن‏‌دی‏سی

اکبر مختاری

کارشناس ‌ارشد روابط بین‌الملل

خبر سیاسی بسیار خاصی بود، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا برای اولین بار در تاریخ آمریکا برکنار شد. معمولا وقتی سخن از برکناری در یکی از حزبی‌ترین کشورهای جهان به گوش می‌رسد، این فکر به ذهن مخاطب خطور می‌کند که نمایندگان حزب مخالف، رئیس مجلس نمایندگان را برکنار کرده‌اند اما این بار رای هشت نماینده هم‌حزبی آقای سخنگوی مجلس نمایندگان، «کوین مک‌کارتی» سبب برکناری او شدند.
سال ۲۰۲۲ جمهوریخواهان با اکثریت خفیفی توانستند مجلس نمایندگان را فتح کنند و حالا این اکثریت خفیف در کنار هشت نماینده شورشی و تندرو جمهوریخواه، این حزب و آمریکا را با چالشی بزرگ دست به گریبان ساخته است. مت گیتس، از بخش راست افراطی حزب جمهوریخواه و نماینده عاشق ترامپ از فلوریدا، بازی را برهم زد‌؛ همان بازی‌ای که مک کارتی با میانه‌روی‌اش حل کرده بود.
اختلاف در مورد بودجه پیشنهادی بایدن و همراهی آقای سخنگو برای جلوگیری از تعطیل شدن دولت، کام تندروهای جمهوریخواهی چون مت گیتس را تلخ کرد و او به همراه هفت همفکرش و جمعاً با رای دموکرات‌ها با ۲۱۶ رای کوین مک‌کارتی را پس از هشت ماه از ریاست مجلس نمایندگان برکنار کردند.
انتخابات مجلس نمایندگان هردوسال یک‌بار برگزار می‌شود و نمایندگانش می‌توانند تا هر زمان که رای می‌آورند به کار خویش ادامه دهند.
این رخداد برای دست‌یکم یک هفته و حداکثر دو هفته تا تعیین رئیس جدید وضعیت قانونگذاری در آمریکا را با چالش بزرگی روبه‌رو ساخت.
در ایالات متحده هدف‌گذاری بودجه دولت در انحصار مجلس نمایندگان است و یکی از مهمترین بودجه‌های دولت بایدن بودجه کمک به اوکراین در جنگ اوکراین و روسیه است که حالا برای مدتی به محاق رفته است و بخش مهمی از افراد متنفذ دو حزب را نگران کرده است. دفاع از حمایت مالی از اوکراین در جنگ با روسیه، امری تقریباً دوحزبی است هرچندکه بخش نزدیک به ترامپ حزب جمهوریخواه خواستار کاهش هرچه بیشتر این بودجه است.
این رویداد تاریخی که توسط هشت شورشی حزب جمهوریخواه صورت گرفت جمهوریخواهان را هرچه بیشتر نگران انتخابات آتی ریاست‌جمهوری و کنگره در سال ۲۰۲۴ ساخت. عدم تصویب دیرهنگام بودجه بر روی روند زندگی مردم آمریکا هم تاثیرات بدی دارد حال اگر یک شهروند جمهوریخواه باشی، از این روند با عصبانیت بیشتری یاد خواهی کرد. حالا یک بار دیگر اسم «مک کارتی» در ادبیات سیاسی آمریکا پررنگ شده است و تفاوت این دو اسم در دو زمان تاریخی متفاوت و با دو امر متفاوت شکل گرفته است.
دموکرات‌ها دنبال شاه‌ماهی این اختلاف درون‌حزبی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست‌جمهوری آتی هستند؛ ولی هنوز نجات احتمالی ترامپ از مخمصه قانونی، اضطراب را در آنها زنده نگه داشته است. از سوی دیگر، نگرانی در درون حزب جمهوریخواه چنان بالا گرفته است که ترامپ را هم به اعتراض به این برکناری واداشت چراکه او می‌داند انشقاق درون حزب جمهوریخواه، برلبخند دموکرات‌ها از این انشقاق درونی جمهوری‌خواهان خواهد افزود. مجلس نمایندگانی که می‌رفت کلیدزننده استیضاح جو بایدن باشند، حالا باید خود را اصلاح کنند. نکته جالب توجه در مورد ریاست مجلس نمایندگان در آمریکا این است که فردی غیر از نمایندگان هم در شرایط اضطراری می‌تواند ریاست را برعهده گیرد؛ همانی که ترامپ را واداشت که بیان کند من دنبال ریاست‌جمهوری‌‌ام و به‌هیچ‌وجه ریاست مجلس نمایندگان را نخواهم پذیرفت.
همیشه در ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از واژه‌ای به‌نام «اکتبرسورپرایز» یاد می‌شود؛ ولی گویا سورپرایز واقعی این بار یک‌سال زودتر از انتخابات رخ داده است! سورپرایزی که نیاز به هوشیاری و زیرکی دموکرات‌ها در استفاده از آن دارد؛ وگرنه شبح ‌ترامپ همچنان می‌تواند تا نوامبر ۲۰۲۴ آنها را آزار دهد.