حذف اولین وزیر/اکثریت نمایندگان به هشدارهای رئیس‌جمهور توجهی نکردند
نیش‌وکنایه‌هایی که در دفاع آخر به برخی نمایندگان زد، کار دستش داد و سبد استیضاح را سنگین‌تر کرد تا رخت وزارت را از تنش دربیاورند و او بشود همان همتی سابق. استیضاح وزیر اقتصاد به رای گذاشته شد و همانطور که برخی از نمایندگان خواسته بودند عبدالناصر همتی از ماشین دولت پیاده شد. اما هیچ کسی به این اشاره نکرد که تا سیاست‌های کلی پولی و مالی کشور تغییر نکند، هر فرد دیگری جایگزین همتی شود، آش همین است و کاسه همین.
نیش‌وکنایه‌هایی که در دفاع آخر به برخی نمایندگان زد، کار دستش داد و سبد استیضاح را سنگین‌تر کرد تا رخت وزارت را از تنش دربیاورند و او بشود همان همتی سابق. روز گذشته نمایندگان مجلس پس از فراز و فرودهای بسیار بالاخره همتی را پای میز استیضاح کشاندند تا اولین استیضاح دولت مسعود پزشکیان به رفتن وزیر بینجامد.
همتی نتوانست موضوع جدیدی به مجلس ارائه کند. تنها به گفتن اینکه «ما برنامه داریم» بسنده کرد و آنقدر گفت: «اتفاقاً این موضوع به من ربطی ندارد» که در آخر با خنده‌های بلند و تمسخرآمیز نمایندگان روبه‌رو شد. دیروز اولین دستور مجلس رسیدگی به استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی بود.
محمد اتابک، وزیر صمت و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه و غلامرضا نوری‌قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی و محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی و شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور و حاجی‌میرزایی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور و حمیدرضا پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه در جلسه استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، مسعود پزشکیان را همراهی کردند.
اما همراهی آنها هم نتوانست نجات‌دهنده همتی باشد و در نهایت او را با استیضاح از دولت چهاردهم جدا کردند. حالا رئیس‌جمهور تنها سه ماه مهلت دارد تا کابینه را تکمیل کرده و فرد دیگری را جایگزین عبدالناصر همتی در وزارت اقتصاد و دارایی کند. طبق اصل ۱۳۵ قانون اساسی رئیس‌جمهور موظف است سرپرستی به مدت حداکثر سه‌ماه برای این وزارتخانه تعیین کرده و در این مدت فرد جدیدی را به مجلس معرفی کند.
موافقان استیضاح وزیر اقتصاد
نمایندگانی که موافقان استیضاح همتی بودند، یکی پس از دیگری پشت تریبون قرار گرفتند و دلایل خود را اعلام کردند.
جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت: وزیری که استیضاح می‌شود تلاش می‌کند نمایندگان را قانع کند، وزیر شما نه‌تنها این تلاش را نکرد، حتی به نمایندگان پاسخ نداد و گفت تورم و گرانی به من ربطی ندارد. آقای رئیس‌جمهور! مردم عملاً در کف خیابان وزیر اقتصاد را استیضاح کردند. رفتار وزیر اقتصاد در خلاف حل مشکلات است او حل مشکلات اقتصادی را در بیرون از مرزها جست‌وجو می‌کند و مذاکره را مطرح می‌کند. مذاکره به چه قیمتی؟ ایشان باید از کابینه حذف شود.
میثم ظهوریان، نماینده مشهد: آرایش تیم اقتصادی دولت در شرایط جنگی نیست. فرماندهی در دولت مشخص نیست و وزارت اقتصاد هم نتوانسته این خلأ را پر کند. صحبت‌های آقای وزیر اقتصاد باعث شده است به تشنجات در جامعه دامن بزند. ما انتظار نداریم در شش ماه همه مشکلات اقتصادی حل شود اما لااقل انتظار داریم روندی برای بهبودی مشاهده شود. در عرض چهار ماه قیمت دلار از ۵۰ هزار تومان به ۹۰ هزار تومان رسیده است.
روح‌الله متفکرآزاد، نماینده تبریز و اسکو: سوال ما از همتی این است که حد یقف رهاشدگی اقتصاد کشور کجاست؟ وقتی برنامه‌ای ندارید چه اصراری است که این ماشین را به ته دره برانید؟ قبول دارم شش ماه زمان کافی برای ساختن نیست اما برای تخریب چرا. رسیدن نرخ ارز ۵۹ هزار تومان به ۹۲ هزار تومان یعنی تورم بالای ۴۵ درصد یعنی قیمت کالای اساسی ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته و سفره مردم کوچک‌تر شده است.
مصطفی طاهری، نماینده زنجان و تارم: آقای همتی به جای دفاع از عملکرد مقصر را جابه‌جا می‌کنند و این رویه تایید می‌کند عملکرد ناقص و بدی بوده است. ما باید کشور را در شرایط تحریم مدیریت کنیم. اما شما مدیریت را به شدت شرطی کردید و در دولت شما مطرح شد که باید مذاکرات را دنبال کنیم.
فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین: با پدیده انصراف مردم از خرید دارو مواجه هستیم. شما فقط به اقتصاد ضربه نزدید بلکه به سلامت مردم ضرر می‌زنید. بن‌بست اقتصاد را با بن‌بست سلامت عجین کردید. بهداشت روح و روان مردم را به‌خاطر کاهش سرمایه‌هایشان به خطر انداختید.
روح‌الله عباسپور، نماینده بوئین‌زهرا: خدا رحمت کند دولت شهید رئیسی را که در کنار مذاکره برای برداشتن تحریم، به دنبال بی‌اثر کردن تحریم بود؛ در این زمینه دیپلماسی اقتصادی را فعال کرد ارز‌های بلوکه‌شده ایران در انگلیس، عمان، عراق، قطر و کره جنوبی را به کشور برگرداند. اگر مجلس به این استیضاح رای ندهد، نشان‌دهنده مهر تایید مجلس بر عملکرد اقتصادی دولت و افزایش قیمت ارز دولت سیزدهم از ۵۹ هزار تومان به ۹۵ هزار تومان است.
عباس بیگدلی، نماینده تاکستان: اعلام شده که استیضاح روی دولت اثری ندارد و اگر مجلس آقای همتی را از وزارت اقتصاد برکنار کند دولت او را به عنوان رئیس بانک مرکزی یا پست دیگری منصوب خواهد کرد. امیدوارم چنین حرفی از سوی دولت خدمتگزار واقعیت نداشته باشد وگرنه نمایندگان محترم به هرگونه دهن‌کجی به جایگاه مجلس پاسخ فراتر خواهند داد و چنین حرف‌هایی به سود رابطه دولت و مجلس و وفاق ملی نیست. موافقان استیضاح باید ضمانت دهند که با کنار رفتن آقای همتی نرخ ارز ثابت بماند.
سیدمحمد پاکمهر، نماینده بجنورد و جاجرم: به خدا قسم نگران وضع اقتصادی و معیشتی مردم هستیم. ای مردم جمهوری اسلامی دیگر توصیه و تذکر در صحن مجلس و کمیسیون‌ها موثر واقع نشده است، به خدا قسم نگران وضع اقتصادی و معیشتی مردم هستیم. مردم عزیز و همکاران به والله با این رویه تیم اقتصادی دولت که در رأس آن آقای همتی هستند امیدی به حل مشکلات معیشتی مردم، ثبات ارز و کنترل تورم نیست.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران: آقای دکتر پزشکیان روز اول ماه رمضان است و همه روزه گرفته‌ایم و خدا از من نگذرد اگر حرفی بزنم که به آن اعتقاد نداشته باشم. خدا از من نگذرد اگر بخواهم برای دولت مانع ایجاد کنم. به خدا کسانی که به شما رای داده‌اند به ما می‌گویند نمی‌خواهید کاری کنید؟ وقتی آقای همتی حرف می‌زند بار حرفش بر روی کارگر و مردم جامعه است وگرنه که مسئولان در ماشین شیشه دودی می‌نشینند می‌آیند و می‌روند خبر از قیمت و تورم ندارند و سرمایه‌شان چند برابر شده است.
روح‌الله ایزدخواه، نماینده تهران: می‌گویند ارز یک مؤلفه اقتصادی است. از سوی دیگر می‌گویند با آمدن ترامپ این مشکلات پیش آمده تعیین تکلیف کنید که ارز یک مؤلفه سیاسی و امنیتی است یا یک مسئله که باید در بازار عرضه و تقاضا باشد؟ اگر اینطور است اعلام کنید ارز یک مسئله سیاسی و امنیتی است و از بازار حراجی و دلالی دربیاورید. سلطان سکه را اعدام می‌کنیم اما استیضاح وزیر نباید برای ما مهم باشد؟ مجلس لطف خود را به دولت نشان داد. آقای همتی برای ما هندوانه دربسته نبود مماشات و لطف کردیم. الان زود است که استیضاح کنیم و جلوگیری کنیم از فروپاشی اقتصادی؟
نادرقلی ابراهیمی، نماینده اراک: با استیضاح وزیر اقتصاد که مانع اصلی پیشرفت کشور است، به دولت کمک می‌کنیم. ارزش پول ملی شکسته شده است و کسی پاسخگو نیست. سیب‌زمینی صادر و وارد می‌شود این نگاه اقتصادی دولت است که توسط همتی کار را به اینجا رسانده است. راننده اتوبوس اقتصادی شما این اتوبوس را به پرتگاه نزدیک کرده است.
جلیل میرمحمدی، تفت و میبد: بروید از بانک مرکزی سوال کنید؛ من از بچه‌های خود کابینه سوال کردم بعضی از دوستان از مجموعه خودتان می‌گویند در دولت همراهی و همدلی نیست، درحالی‌که خودتان پشت تریبون می‌گویید همراهی و همدلی کنید. عزیزی که می‌گویید این استیضاح گناه کبیره است. به خدا به داد مردم رسیدن گناه نیست. سلفی گرفتن در مجلس گناه کبیره است.
قاسم روانبخش، نماینده قم: من به خود آقای همتی هم گفتم کاری به دیدگاه سیاسی شما ندارم شما اگر وزیر شوید دلار بالای ۸۰ هزار تومان می‌رود، امروز وزیری آمده سر کار و در این مدت ۶ ماهه مسیر را به سمتی برده است که برای ما تورم ایجاد کرده است. این وزیر استیضاح‌اش به نفع دولت و مردم است. آقای پزشکیان از شما انتظار داشتیم شما خودتان وزیر را کنار بگذارید. می‌گویند اگر آقای همتی برود وضع بدتر می‌شود و دلار افزایش پیدا می‌کند. قطعاً آقای پزشکیان فرد بهتری را معرفی می‌کند.
رسول بخشی‌دستجردی، نماینده اصفهان: بنده استیضاح وزیر محترم اقتصاد را امضا کردم، زیرا جهت‌گیری ایشان در این چند ماه را غلط و به زیان منافع ملی دانستم. ما انتظار نداشتیم آقای همتی در این مدت کوتاه تورم را از بین ببرد، اما انتظار داشتیم به جای آنکه دست روی دست بگذارد و دائماً در مورد FATF و مذاکره با آمریکا صحبت کند، برنامه‌ای کارشناسی و عالمانه برای مقابله با تورم و خنثی‌سازی تحریم‌ها ارائه دهد. متأسفانه شاهد چنین اقداماتی نبودیم.
هادی هاشمی‌نیا، نماینده خرم‌آباد: با این روند دلالان بیشتر از هر کسی بهره می‌برند و این فرصت در اختیار سودجویان قرار گرفته است. همتی در اظهارات خودش نقاد خوبی علیه دولت‌های پیشین بوده چرا حالا مسئولیت بر گردن نمی‌گیرد؟ چرا شانه خالی می‌کنید؟ چرا برداشت‌تان این است که مسئول نیستید؟ پس چه کسی پاسخگو است؟
حسین صمصامی، نماینده تهران: امروز مطالبه مردم از ما نمایندگان استیضاح وزیر اقتصاد است و او در کف جامعه و بازار استیضاح شده است. ما نیز به عنوان نمایندگان مردم وظیفه داریم این حق را اجرا کنیم. امیدوارم این اتفاق به نفع مردم باشد.
سلمان اسحاقی، نماینده قائنات: آقای پزشکیان به بازار دارو، سفره‌های مردم سر بزنید. آقای همتی مواضع غلط شما، سفره مردم را حذف کرد. ببینید از آبان تاکنون چه وضعیتی برای سفره مردم به وجود آمده است. امروز بیماران خاص داروهای خود را می‌فروشند چون اقتصاد معیشت آنها با مشکل روبه‌رو شده است.
محمد رستمی، نماینده نیشابور: اگر آقای همتی از کابینه حذف شد که فبها اگر حذف نشد از شما می‌خواهیم ایشان را عزل کنید. موضوعاتی این چند روز از قول شما و صحبت‌هایتان مطرح شد که تصمیمات اقتصادی در جلسه سران قوا گرفته شده است. اگر در این جلسات بدون نظر کارشناسی وزیر اقتصاد تصمیمات گرفته شده است وا اسفا. اگر نظر وزیر اقتصاد مخالف نظر سران قوا بوده است باید اعلام می‌کرد اما اگر موافق تصمیم بوده است عامل همه این فلاکت‌های اقتصادی آقای همتی است که باید پاسخگو باشد.
ابوالفضل ابوترابی، نماینده نجف‌آباد: استیضاح همتی مشکلی را حل نمی‌کند اما از تشدید آن جلوگیری می‌کند؛ آن‌هم به دلیل رفتارهای آقای همتی. شما گفتید بودجه نیست اما به کارمندان دولت تسهیلات دادید. مردم تنها به دلیل این گرانی‌ها در گوش من نزدند. به جای گذاشتن انرژی روی FATF، باید قانون «از کجا آوردید» را دنبال می‌کردید. شما راه را گم کردید. قانون اعاده اموال نامشروع مسئولان است ضمن اینکه برآوردمان این است که حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد مثل بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی دوباره به دولت برمی‌گرداند.
در جنگ تمام‌عیار اقتصادی قرار داریم
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور پس از اظهارنظر موافقان استیضاح، به آوردن استدلال و حمایت از وزیرش پرداخته و گفت: «خیلی وقت‌ها دلم می‌خواست این وضعیت را نگویم، چراکه این به ضرر جامعه و مملکت است وظیفه ما ایجاد امید است نه پمپاژ ناامیدی. واقعیت قضیه این است ما دولت را زمانی در دست گرفتیم که ناترازی در برق، آب، گاز، سوخت و گاز وجود داشت. اینکه می‌گویید در دارو مشکل داریم؛ بله وزارت بهداشت فقط ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی داشت. بدهی وزارت نیرو ۱۲۰ همت به شرکت‌ها بود. نزدیک به ۱۲۰ تا 130 همت امسال باید به تامین اجتماعی پول می‌دادیم. وزارت راه و شهرسازی جهت نگهداری جاده‌ها نزدیک به ۱۲۰ همت به پیمانکار بدهی دارد و ۲۰۰ همت پول برای احداث جاده‌های جدید نیاز دارد.»
او افزود: «روز اول که آمدیم هنیه را شهید کردند، غزه و ترامپ به وجود آمد. ما در یک جنگ تمام‌عیار با دشمن هستیم. اگر قبول دارید جنگ است که هیچ. جنگ عراق که چیزی نبود در همان منطقه که بمباران می‌کرد اما می‌دیدیم چه وضعیتی بود، ما در وضعیت جنگی نباید همدیگر را متهم کنیم. من از مردم کشور عذرخواهی می‌کنم. نمی‌خواستیم مازوت بسوزانیم. نمی‌خواستیم برق مردم را قطع کنیم. بالاجبار کاری که دلمان نمی‌خواست انجام دادیم. اقتصاد تغییر و تحول یک فرآیند زمان‌بر است می‌گوید چرا در شش ماه اینطور نشد و آنطوری شد ترامپ آمد و یک قانون امضا کرد که کلی از کشتی‌های ما در دریا تحریم شده‌اند و در دریا مانده‌اند. دلاری که در دست قطر است را نمی‌دهند آن ۶ میلیارد دلار که گفتید پول را پس نمی‌دهند پول ما در عراق را نمی‌دهند. اصلاً مشکل یک نفر نیست؛ صادقانه بگویم در خصوص یک موضوع سه رئیس قوه تصمیم گرفتیم اجرا شود اما نمی‌توانستیم چون باید گروه دیگری رای می‌داد تا بتوانیم آن را اعلام کنیم. مگر می‌شود یک نفر بگوید اقتصاد اینطوری شود و همه گناهان را برگردن او بیندازیم.»
او با اشاره به اینکه ما در جنگ هستیم و این جنگ بدتر از زمان عراق است، تاکید کرد: «از این طرف دشمن پمپاژ می‌کند که اختلاف بیندازد؛ از شما می‌خواهیم کمک کنید. الان باید حقوق بدهیم، این کار را هم وزارت اقتصاد باید مشخص کند اما با استیضاح این وزارتخانه را متزلزل می‌کنید. من ادعا نکردم که اشتباه ندارم اما با تمام وجود می‌خواهم مشکلات را حل کنیم. رهبری سیاست با آمریکا را اعلام کرده است و ما آن را اجرا خواهیم کرد و ما محکم ایستاده‌ایم تا از این وضعیت خارج شویم.»
رئیس‌جمهور با تاکید بر این که من نمی‌خواهم از پشت این تریبون حرف‌هایی را بزنم که دشمن سوءاستفاده کند، گفت: «واقعیت این نیست که نمی‌خواهیم مشکل مردم را حل کنیم یا کارشکنی می‌کنیم. برنامه از گذشته وجود داشته و ما آن را اجرا می‌کنیم. برای هر موضوعی باید همدلی داشته باشیم. چون در هر مداخله‌ای یک نفر صدایش درمی‌آید. باور کنید که جنگ اقتصادی است. اعتقاد من این است که گفت‌وگو کنیم بهتر است. رهبر انقلاب فرمودند ما با آمریکا گفت‌وگو نمی‌کنیم. من هم گفتم با آمریکا گفت‌وگو نمی‌کنیم و تمام شد و رفت اما الان یک عده فیلم حرف‌های من را منتشر می‌کنند که فلانی گفته مذاکره کنیم. بنده موافق گفت‌وگو هستم اما آنچه که مقام معظم رهبری در رابطه با آمریکا مشخص کرده است جز آن عمل نخواهیم کرد. شاید من یک باوری دارم اما رهبر انقلاب یک جهت را مشخص می‌کند و باید خودمان را تطبیق دهیم. حال باید راه‌های جایگزین پیدا کنیم.»
او افزود«با این روند بخواهیم با اختلاف پیش برویم راه به جایی نخواهیم داشت. به خدا مدیریت سخت است. آقای همتی ۶ ماه هست که آمده است، مگر می‌شود در ۶ ماه به این سادگی تغییرات اساسی داد؟ اگر وزیر اقتصاد استیضاح شود وزیر دیگر تا بیاید و تیم بیاورد و شروع به کار کند دوره تمام می‌شود. ما در چارچوب سیاست‌های رهبری و قانون برنامه عمل می‌کنیم. آقا گفتند شما برای حل مشکلات بروید و تصمیم بگیرید هر جا نیاز به کمک من داشت کمک‌تان می‌کنم. ما هم تلاش می‌کنیم مشکلات را حل کنیم. ما هم مثل شما می‌خواهیم مشکلات جامعه و مردم حل شود، اما از این ترس دارم با روندی که شما در پیش گرفته‌اید، مشکلات بدتر شود. به خدا به وحدت، همدلی، انسجام و وفاق نیازمندیم.»
مقابل زورگویی ترامپ سر خم نمی‌کنیم
عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد هم پس از رئیس‌جمهور پشت تریبون سبز و سیاه مجلس قرار گرفت و در دفاع از خود با اشاره به جنگ اقتصادی که در آن قرار داریم، گفت: «تلاش می‌کنم آنچه که واقعیت است را به شما و ملت شریف ایران اعلام نکنم. دوستان طوری مطرح کردند که ما نمی‌دانیم مشکلات مردم چیست، مگر می‌شود کسی که در اقتصاد این مملکت است نداند که ۷ سال تورم چه بلایی سر مردم می‌آورد؟ خواهش می‌کنم از من نخواهید که مطالبی را بگویم تا امنیت کشور را به خطر بیندازد. بنابراین بیش از پیش از مردم عذرخواهی می‌کنم و قاطعانه می‌گویم که قطعاً پیروز خواهیم شد.»
او افزود: «استیضاح جلوه پیشرفت سیاسی است. این اختیار نمایندگان مجلس است و هیچ‌کس حق ندارد بگوید این مسئله سیاسی است. سوال حق نماینده است. حتی سوال سیاسی حقوق نماینده است و من احترام می‌گذارم به این حرکت دوستان برای استیضاح.»
وزیر اقتصاد تاکید کرد: «مهم‌ترین مسئله اقتصاد کشور تورم است که سالیان سال است تورم مزمن گریبانگیر اقتصاد ما شده است اما نرخ تورم اخیراً کاهشی شده است؛ سال گذشته ۴۲ درصد بود. تورم سالانه ما امسال ۳۲ درصد بود بنابراین 10 واحد درصد تورم کاهشی است، بله ۳۲ درصد هم بد است اما با ۴۲ و ۴۸ و ۵۲ و ۵۸ درصد مقایسه می‌کنیم روند باید کم شود اما همینطوری نمی‌شود.»
او با اشاره به اینکه وقتی برجام اتفاق افتاد و نفت ما صادر شد، رشد [اقتصادی] ما به ۱۱ درصد رسید، گفت: «همه این مسائل به خاطر اقتصاد نفتی است و این موضوع به مسائل بین‌المللی مرتبط است و تا زمانی که این مسائل وجود داشته باشد به صادرات نفت ما و همینطور بر بودجه ما اثر می‌گذارد. ما در سه دوره در آستانه ابرتورم بودیم؛ در هر سه دوره با ابزارهای بانک مرکزی جلوی تورم گرفته شد. ما دنبال این هستیم که ثبات پایدار ایجاد کنیم آن هم وقتی که بتوانیم سفته‌بازی را پایان دهیم. گفتند دولت ارز را گران کرده است؛ این صحت ندارد، در [سامانه] نیما یک پوسته بیشتر نمانده بود. اسمش بود که دلار ۴۲۰۰۰ تومان ارائه می‌کردیم.»
همتی تاکید کرد: «ما نباید به آنها که آمدند و رای دادند بگوییم هیچ مشکلی نداریم. به خدا ما هم می‌دانیم مشکلات مردم را و از این بابت شرمنده‌ایم. این مسائل یک‌شبه نبوده است که یک‌شبه از بین برود.»
او با اشاره به موضوع سهام عدالت، تاکید کرد: «دوستان یادشان رفته است، این برای سال گذشته است. ما در بودجه آینده سهمی برای بازماندگان سهام عدالت نداریم. چهل میلیون سهام عدالت دادیم که مردم نمی‌توانند از آن استفاده کنند. نمی‌شود که سهامی دهیم ولی اجازه ندهیم از آن استفاده کنند. یکی از کارهایی که من به‌عنوان وزیر اقتصاد پیگیری می‌کنم همین سهام عدالت است که الان سی میلیون شده است.»
وزیر اقتصاد گفت: «من راجع به شورای رقابت چه جواب دهم؟ خود مجلس سه نماینده دارد. من دوتا نماینده دارم. مجلس باید پاسخگو باشد یا من؟ خواهش می‌کنم قانون را بخوانید. در مورد اصلاح گمرک که باید بگویم قاچاق که تقصیر گمرک نیست. وزیر اقتصاد چه کاری برای آن کند؟ ماهانه بیست میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌شود. این مسائل اصلاحات نیاز دارد ولی تمام این‌ها در اختیار وزیر اقتصاد نیست. ملت ایران در چنبره قاچاق، فساد و رانت‌خواری قرار گرفته است. ملت ایران در هزینه‌هایی که این‌ها ایجاد کردند در حال له شدن هستند. این مسائل باعث ناترازی‌ها می‌شود و فقط می‌توانیم با همدلی آنها را حل کنیم.»
او در نوبت دوم صحن علنی مجلس و پس از اظهارنظر مخالفان استیضاح نیز تاکید کرد: «می‌گویید از حساب شرکت بردارید، مگر من می‌توانم از شرکت‌های دولتی بردارم. آنها برنامه دارند من نمی‌توانم از حساب شرکت‌های دولتی بردارم و بعد بگویم تامین بودجه کردم؛ جواب شرکت‌های دولتی را چه بدهم؟ من مسئول خزانه هستم نمی‌توانم پول بردارم این چه استدلالی است که می‌کنید؟»
همتی به مقابله با زنگنه، نماینده پرداخته و افزود: «آقای زنگنه موقعی که من مسئول تبلیغات جنگ شدم شما ۴ سالتان بود. می‌گویند من می‌خواهم مذاکره کنم. در سال‌های ۹۷ و ۹۸ من رئیس بانک مرکزی بودم؛ تمام شرایطی که ترامپ برای ما ایجاد کرده بود ما با ۷ هزار میلیارد ذخیره ارزی به دهان ترامپ تودهنی زدیم. من کسی هستم که ایستادم و توانستم کشور را اداره کنم برای اینکه اصل تامین مالی در دست بانک مرکزی بود و فشار آمریکا هم بر همین بانک مرکزی بود. همانطور که گفتم ما برنامه داریم و ناترازی کشور را حل خواهیم کرد. روابطی که با کشورهای منطقه شروع کردیم در شرایط جنگ اقتصادی علیرغم فشار حداکثری اداره خواهیم کرد و اجازه نمی‌دهیم کشور جلوی زورگویی ترامپ سر خم کند.»
مخالفان استیضاح وزیر اقتصاد
در نوبت دوم صحن علنی مجلس که استیضاح وزیر اقتصاد در دستور کار قرار داشت نیز مخالفان و موافقان این استیضاح اظهارنظر کردند.
حسن قشقاوی، نماینده رباط‌کریم: در نامطلوب بودن فشار اقتصادی و فشار معیشتی هیچ اختلاف‌نظری بین نمایندگان موافق و مخالف وجود ندارد. ضروری است که نمایندگان موافق استیضاح را نماینده‌تر و طرف مقابل را کم‌اطلاع‌تر و بی‌تفاوت‌تر قلمداد نکنند. ایران تنها کشور دنیاست که قریب به پنج دهه یعنی از قبل از پایان دوره پهلوی تاکنون دچار تورم دورقمی است. رکورد افزایش نرخ ارز در شش ماهه دوم سال‌های اخیر متعلق به شش‌ماهه دوم سال ۱۴۰۱ بوده است. یعنی ۶۷ درصد نرخ ارز بازار آزاد رشد داشته است. در سال ۱۴۰۱ رشد ۶۷ درصدی در شرایطی رخ داده که همزمان با آن ارز با نرخ ترجیحی و نیمایی تخصیص داده شده است. این آمار و اطلاعات بیانگر آن است که اقتصاد ایران دچار مشکلات عمیق و بنیادین است. صرفاً آمدن فلان وزیر و یا استیضاح وزیر بعد از چند ماه روی کار آمدن، نمی‌تواند مشکلات برجای مانده را در اقتصاد ایران حل کند. آیا ساده‌سازی مشکلات گذشته و تقلیل آن به چند تصمیم امری غیرکارشناسانه نیست؟ اقتصاد ایران با تصمیمات عجولانه درست نمی‌شود. اقتصاد ایران با تصمیم دولت‌ها و اراده آنها به تنهایی اصلاح نخواهد شد. نمی‌پذیرید بانی این مشکلات اشخاص و افرادی چون شهید رئیسی، پزشکیان، خاندوزی و فرزین و همتی نیستند؟ شرایط فعلی جهان ریسک‌های جدی را به ما تحمیل کرده است.
به قدرت رسیدن تیم شرور و غیرقابل اعتماد فعلی در کاخ سفید مسیر هر گونه مذاکره شرافتمندانه را مسدود کرده است. همگان دیدیم که برخورد اخیر دولتمردان آمریکایی با رئیس‌جمهور اوکراین چگونه بوده است. اکنون یک کشور آباد را به ویرانی کشانده و میلیاردها دلار بدهی به آن تحمیل کرده و به معادن آن چشم طمع دوخته‌اند. وزیر اقتصاد در دولت آقای روحانی استیضاح شد و هفت ماه این وزارتخانه بدون وزیر بود. بی‌وزیر کردن اقتصاد ایران و ایجاد سردرگمی چندماهه به‌هیچ‌عنوان به صلاح کشور نیست. بی‌تردید دشمن شرور این آب و خاک به بی‌ثابتی مدیریت اقتصادی چشم طمع دوخته‌اند و به یک فرصت جهت تحمیل فشار مضاعف می‌نگرند. نباید با یک تصمیم نادرست عجولانه و سیاسی خودمان با دست خودمان اقتصاد ایران را به ورطه بی‌ثباتی بکشانیم و برای دشمنان این مرز و بوم فرصت خلق کنیم.
محمدقسیم عثمانی، نماینده بوکان: عامل اصلی تورم کسری بودجه هزار همتی است؛ بودجه‌ای که مجلس قبلی پیشنهاد داده و مجلس قبلی هم تصویب کرده است تامین این کسری حتماً آثار تورمی خواهد داشت. عامل اصلی نه این دولت بلکه مصوب‌کنندگان بودجه در سال گذشته بوده‌اند؛ نه این دولت و مجلسی که در سال جاری فعالیت‌شان را شروع کرده‌اند. افزایش نرخ ارز خارج از اراده دولت است. اگر دولت ابزار لازم برای مقابله با افزایش نرخ را نداشته باشد، آیا می‌توان از دولت انتظار داشت که نرخ ارز را کنترل کند؟ تنها با استفاده از خود ارز است که می‌توان نرخ ارز را کنترل کرد. با افزایش تقاضای بخشی از مردم و به‌ویژه سفته‌بازان مواجه هستیم که نمی‌توان آن را منکر شد.
طی 6 ماه گذشته، اتفاقاتی رخ داد که همه آنها روی میزان تقاضای ارز تأثیرگذار بود. دولت فعلی با مشکلاتی مواجه بود که دولت‌های قبلی با آن مواجه نبودند. ناامنی ناشی از ترور شهید اسماعیل هنیه، ترور شهید سیدحسن نصرالله و سران حزب‌الله توسط باند تروریستی رژیم صهیونیستی، حملات متقابل رژیم صهیونیستی بعد از عملیات وعده صادق، سقوط بشار اسد و حوادث غزه و لبنان، برگزاری انتخابات آمریکا و روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور شرور و حامی صهیونیست‌ها، احتمال ایجاد تنش میان ایران و آمریکا، تجربه جامعه در روند افزایشی همیشگی قیمت ارز، رکود سایر بازارها و فرار سرمایه از همه بازارها به بازار ارز، فرار سرمایه سرمایه‌داران به خارج از کشور که باعث شد شاهد فرار ارزها باشیم؛ از جمله اتفاقاتی بود که باعث افزایش میزان تقاضای مردم و به دنبال آن جهش قیمت ارز شد. ما زیر یوغ دشمن نمی‌رویم و در چنین شرایطی باید از وزیر حمایت کنیم.
امروز همه وزیر را نقد کردند اما کسی نگفت او فاسد، ناسالم یا رانت‌خوار است، وزیر هزار همت رانت را از گلوی رانتخواران درآورده و به سرمایه کشور بازگردانده است. ما مرد میدان هستیم اما به خاطر انتشار نادرست اخبار، گردن یک متخصص دلسوز را نمی‌زنیم و این عزت مجلس است. پزشکیان دلسوز مردم است و اگر تشخیص می‌داد آقای همتی مناسب کابینه او نیست، حتماً زودتر او را عزل می‌کرد؛ از این رو نباید ما مجلسی‌ها، وفاق را برهم بزنیم. رئیس‌جمهور خود از جنس مجلس است که اگر نیاز بداند، وزیر را تغییر می‌دهد.
موافقان استیضاح در نوبت دوم مجلس
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر: خیلی ممنون که برخی از بدهی‌ها پرداخت شده است اما این را با اجازه رهبری و از صندوق ملی برداشت کرده‌اند. شما فرمودید در جنگ اقتصادی هستیم، کدام کشور در این شرایط ۴۰ درصد ارزش پول ملی خودش را کاهش می‌دهد؟ شما گفتید استیضاح ثبات اقتصادی را به‌هم می‌زند، به نظر شما الان ثبات وجود دارد؟ در خصوص ارز آیا ثبات ایجاد شده است؟ دستور افزایش قیمت ارز ثبات ایجاد کرده است یا بی‌ثباتی؟ اصلی‌ترین شخصی که باعث بی‌ثباتی شده است همان کسی است که الان استیضاحش مطرح شده است. نمایندگان کمک کنید که ایشان از این ماشین پیاده شوند و اقتصاد کشور به نتیجه برسد.
محسن زنگنه، نماینده تربت حیدریه: آقای پزشکیان! چه کسی به شما گفته است این بدهی میراث دولت شهید رئیسی است؟ به شما تبریک می‌گویم صادرات غیرنفتی در دولت شما نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. تمام بدهی‌های ارزی از شرکت‌های دولتی و خصولتی است، ۳ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات بازنگشته است، چون شما به شرکت‌های دولتی گفتید نیازی نیست ارز را برگردانید چون یک هفته دیگر ۱۰ هزار تومان بالاتر می‌رود. آقای همتی! زمانی که مردم از سبز شدن بورس خوشحال بودند، شما سیگنال خرید طلا دادید و نگذاشتید شیرینی بورس بر ما بنشیند. در کشوری که تحریم است، می‌گویید مردم نگران نباشید طلا گران می‌شود. امروز به این تفکر (همتی) رأی دهیم، آخر سال ۱۴۰۴ قیمت ارز ۱۵۰ هزار تومان است و آخر سال ۱۴۰۵ به بالای ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد.
در نهایت استیضاح وزیر اقتصاد به رای گذاشته شد و همانطور که برخی از نمایندگان خواسته بودند عبدالناصر همتی از ماشین دولت پیاده شد. اما هیچ کسی به این اشاره نکرد که تا سیاست‌های کلی پولی و مالی کشور تغییر نکند، هر فرد دیگری جایگزین همتی شود، آش همین است و کاسه همین.
عکس: محسن ونایی /ایرنا
