زاکانی مخالفان را قانع نکرد

روز گذشته علیرضا زاکانی، شهردار تهران برای پاسخگویی به دو سوال در صحن شورای شهر تهران حاضر شد و به سوالات پاسخ داد. در نهایت اعضای سوال‌کننده و منتقدان زاکانی در شورای شهر تهران اعلام کردند که از توضیحات شهردار تهران قانع نشده‌اند. حال باید دید که اعضای منتقد شورای شهر تهران به‌ویژه تشکری‌هاشمی بالاخره روی حرف خود باقی می‌مانند و به قول خود «استیضاح شهردار» را عملی می‌کنند یا خیر.

زاکانی روز گذشته برای پاسخ به سوال سوده نجفی، عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر تهران با موضوع «علل عدم انجام و پیشرفت عملیات ساخت دویست هزار واحد مسکونی در سطح شهر تهران» و سوال سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران مبنی بر «ابهامات مربوط به واگذاری و بهره‌برداری از خودروهای تاکسی ون واگذارشده از سوی وزارت کشور» به صحن شورای شهر تهران آمد.

یکی از اتفاقات جلسه دیروز آن بود که مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در بین صحبت‌ها اجازه نداد سوده نجفی صحبت‌هایش را کامل کند و اصرار نجفی باعث شد که برخی از نمایندگان مانند حبیب کاشانی ریش‌سفیدی کنند تا نجفی از ادامه صحبت‌هایش بگذرد. حتی پس از توضیحات زاکانی اجازه اظهارنظر را از منتقدان و حتی حامیان زاکانی سلب کرد و در بهت و ناباوری بسیاری از حضار، رفتارهایش تنها در جهت نجات زاکانی بود. 

یک تراکم‌فروشی هوشمندانه

سوده نجفی، عضو هیئت رئیسه شورای شهر سوال خود را اینگونه توضیح داد: «وعده‌های شما در خصوص مسکن توقعاتی ایجاد کرده است. شما به کرات در مصاحبه‌های خود تأکید داشتید که سالانه ۱۸۰ هزار واحد مسکونی ساخته خواهد شد. اگر می‌توانید سالانه ۱۸۰ هزار واحد مسکونی بسازید باید امروز با گذشت ۳ سال از عمر مدیریتی شما، ۵۴۰ هزار واحد مسکونی ساخته می‌شد؛ چرا ساخته نشده است؟»

او در ادامه افزود: «شما با دو مرتبه لحاظ نمودن پروانه‌های صادره، یعنی شمارش پروانه شهرسازی و پروانه شروع عملیات ساختمانی آمارسازی کردید و با ارائه آمار غیرواقعی از پروانه‎های صادره درصدد ارائه عملکرد موفق خود در این حوزه بوده‎اید.»

نجفی تاکید کرد: «در دومین جلسه قرارگاه در ۴ اسفند ۱۴۰۰ در بند ۵ مصوب کردید که دستورالعمل امکان آغاز عملیات اجرایی همزمان با صدور پروانه در پروژه‌های مسکونی قرارگاه جهادی تهیه و ابلاغ شود. این دستورالعمل کجاست؟ کی و چگونه تدوین و اجرا شده است؟ چه کسی متولی تهیه آن بوده؟ اصلاً چرا باید قرارگاه مصوبه‎ای داشته باشد که قانون را نقض و اقدام به تهیه چنین دستورالعملی کند؟ شما حتی کار غیرقانونی که در قرارگاه مصوب کردید را اجرا نکردید. متأسفانه به نظر می‎رسد که برخی از مصوبات این قرارگاه ایجاد رانت کرده است. شما در این قرارگاه به برخی‌ اجازه ساخت هزاران مترمربع بنای بدون پروانه دادید.»

او با اشاره به مصوبه «الزام شهرداری به اصلاح فرآیندها و سامانه شهرسازی با رویکرد کاهش زمان صدور پروانه و گواهی‌های ساختمانی» در شورای شهر گفت: «به‌طور کلی باید عرض کنم که متاسفانه ما شاهد یک تراکم‌فروشی هوشمندانه به اسم تولید مسکن هستیم. مشکل بنده با برخی از روندهای غیرقانونی و غیرکارشناسی در دوره حضور شما به عنوان شهردار تهران است که در سال‌های آتی مشکلاتی را برای شهر و شهروندان به وجود خواهد آورد.»

گذشتگان شهر را به سمت فرسودگی بردند

زاکانی که بارها از اقداماتش به عنوان «مدال‌های افتخاری» یاد کرد، روال دولت سیزدهم را در پیش گرفت و باز هم گذشتگان را مسبب مشکلات دانسته و گفت: «از دهه 70 می‌خواستند تهران را گران کنند که مردم از این شهر فرار کنند. این یک خط کلی در دهه ۹۰ بود که توسط دولت دنبال شد. در نتیجه تهران گران شد و میانگین قیمت مسکن در تهران ۸۰ میلیون تومان به ازای هر مترمربع است که این آمار در کنار اجاره‌نشینی مردم فاجعه است. این اتفاقات باعث شد ساخت مسکن کاهش پیدا کند و شهر به سمت فرسودگی برود. تفاهم‌نامه‌های متعددی را امضا کردیم و ۲۸۵ هزار واحد مسکونی در مرحله عملیات قرار گرفتند. بخشی از آنها در کمیسیون ماده پنج مجوز گرفتند و بخشی تا صدور پروانه پیش رفتند. با تشکیل قرارگاه جهادی مسکن و تسهیل‌گری‌ها ۵۷۶ هزار واحد تفاهم‌نامه در این زمینه امضا شد که نزدیک به ۳۰۰ هزار واحد آن عملیاتی شد.»

او با اشاره به اینکه بخشی نیاز به صدور پروانه برای شروع ندارند، تاکید کرد: «مبتنی بر تفاهم با وزارت کشور، می‌توانند سفت‌کاری انجام دهند و از ما چارچوبی را دریافت و کار را آغاز کنند. عمده این واحدهای مسکونی در کمیسیون ماده پنج مجوز گرفتند و این افتخاری برای دوره ششم مدیریت شهری محسوب می‌شود.» حرفی که شهردار تهران بر آن تاکید کرد این بود: «این موضوع – ساخت مسکن - مسئولیت ما نیست و ما تنها با تسهیل‌گری کمک کردیم. در گذشته ۳۱ هزار پروانه در سال ۹۱ صادر شده و تا سال ۱۴۰۰ میزان صدور به پنج هزار و ۴۰۰ مورد رسیده و یک فاجعه رخ داده است. برای ۹۳۰ هزار قطعه اگر قرار باشد پنج هزار پروانه صادر کنیم، ۱۴۶ سال زمان می‌برد که شهر بازسازی شود و این به معنای این است که تهران روی سر مردم خراب شود. ما این خط را برای اولین بار شکستیم و بالا رفتیم.»

نحوه واگذاری‌های پرابهام

سوال بعدی که زاکانی باید به آن پاسخ می‌داد را تشکری‌هاشمی، مطرح کرد: «وزارت کشور در سال ۱۴۰۱ اقدام به توزیع سهمیه ۵۰۰۰ دستگاه ون بین شهرداری‌های کشور کرد که میزان مشارکت شهرداری‌ها ۳۰ درصد و سهم مشارکت وزارت کشور ۷۰ درصد در نظر گرفته شده بود اما تنها ۲۵۲ دستگاه ون به شهرداری تهران تحویل شده و خودروهای تحویل‌شده نیز در شبکه حمل و نقل عمومی پایتخت مورد بهره‌برداری قرار نگرفته و یا مورد بهره‌برداری غیر اصولی قرار گرفته‌اند. به شهردار تهران تذکر داده شده ولی متاسفانه منجر به اصلاح رویه‌ها و انجام اقدامات اصلاحی و اجرایی لازم نشده است.»

او افزود: «برای [واردات] ۶۳۰ دستگاه حدود ۱۹۳ میلیارد تومان می‌شود؛ توجیه سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور برای درخواست واریز مبلغ ۲۷۷ میلیارد تومان و دلیل پذیرش این موضوع از طرف شهرداری چه بوده است؟ دلیل عدم تحویل کامل ناوگان تخصیص‌یافته طی ۲ سال گذشته چیست و شهرداری تهران چه اقدامات مؤثری برای تسریع دریافت این ناوگان به انجام رسانده است؟»

تشکری‌هاشمی گفت: «درباره دلیل واگذاری به شرکت‌های خاص کتمان اتفاقات و مغایرت‌های اعلامی در نامه شهردار تهران با آنچه در عمل اتفاق افتاده چه بوده و دلیل نقض مصوبه وزارت کشور چه بوده است؟ دو گسترش فناوری کاشان تجارت و شرکت خدمات الکترونیک پارس شهروند که موضوع فعالیت هر دو شرکت امور مرتبط به سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه بوده و فاقد مجوز از سازمان تاکسیرانی هستند، سپرده شده است؟ دلیل نقض دستورالعمل وزارت کشور و واگذاری بهره‌برداری از ون‌ها به شرکت خدمات الکترونیک پارس شهروند که یکی از شرکت‌های فاقد فعالیت در شهرداری طی چندین سال اخیر بوده، چیست؟ علت ترک تشریفات قانونی و بدون انعقاد قرارداد و حتى بدون تعریف رابطه مالی مشخص با دو شرکت چه بوده است؟ میزان درآمدها و هزینه‌های ناوگان تاکسی ون مورد بحث و تعداد مسافر جابه‌جاشده با این ناوگان در طی دو سال از واگذاری چقدر بوده است؟»

زاکانی پشت تریبون پاسخگویی قرار گرفت و سعی کرد زمان را هدر دهد تا ساعت جلسه تمام شود. او گفت: «سهم اتوبوس ۹۰۰ دستگاه و سهم ون ۶۳۰ دستگاه بود. ما جزو شهردار‌های خوش‌حسابی بودیم که ۳۰ درصد سهم خود را پرداخت کردیم و ۲۴۰ اتوبوس و ۲۵۲ ون تحویل ما شد. رئیس سازمان شهرداری‌ها در نامه ارسالی خود اعلام کرده که کماکان ون‌ها توسط یارانه دولتی تأمین شده و شهرداری حق هیچ‌گونه تصمیم‌گیری را در این زمینه ندارد. ما دو روز است در این زمینه تعیین‌تکلیف شده‌ایم. ما موضوع را دائماً پیگیری کردیم و گفتیم تمام مبلغ را پرداخت کرده‌ایم اما وزارت کشور می‌گفت که بر اساس ضوابط خود اقدام می‌کند.»

او از برگشت پول شهرداری از وزارت کشور خبر داده و گفت: «این قراردادی است که وزارت کشور متعهد بوده اما نتوانسته به تعهدش عمل کند. آقای تشکری‌هاشمی خودشان اجرایی بوده و می‌داند کار در اجرا چقدر سخت است. خودشان در سال 90 دستور خرید 100 دستگاه اتوبوس دوکابین و سه‌کابین را صادر کرده است. کل قرارداد 995 میلیارد ریال بوده است. ما 633 میلیارد را پرداخت کردیم. تا سال 96 تنها 4 اتوبوس آمده. من حالا بگویم چرا چنین کاری کردید؟ این حُسن است برای شهر؟ حرف بسیار زیاد است. مال شهر در آن زمان رفته و هنوز برنگشته است. ما این را هم برمی‌گردانیم.»

ادعای زاکانی درباره دوران قالیباف

کنکاش در گذشته شهرداری توسط زاکانی آن‌هم این‌بار برای ساکت کردن عضو شورای شهر تهران بود. زاکانی که با دعوت محمود احمدی‌نژاد به عرصه سیاست و مدیریت قدم گذاشته پایش را دقیقاً جای پای احمدی‌نژاد گذاشته است. او از پرونده‌های سابقی صحبت می‌کند که از جست‌وجو در شهرداری در این سه سال به دست آورده است.

تشکری‌هاشمی خواست که درباره مالی که رفته و به شهرداری برنگشته توضیح دهد تا سوالی برای مردم ایجاد نشود. برای لحظاتی بین تشکری‌هاشمی و زاکانی برای چند لحظه آرامش صحن علنی را به هم ریخت و در نهایت مهدی چمران از عضو شورای شهر تهران خواست که سروصدا نکند و گفت: «ما تا شب می‌مانیم تا پاسخ سوالات خود را بگیرید به شرطی که شأن جلسه را رعایت کنید. مردم نسبت به همه ما قضاوت می‌کنند بنابراین سعی کنید هر دو طرف ادب و نزاکت را رعایت کنید.»

زاکانی هم در ادامه تاکید کرد: «شما نباید سروصدا کنید باید تحمل کنید. اعتراض شما این است که چرا شهرداری 500 تا 700 میلیون تومان اضافه به وزارت کشور داده؟ قرار بوده ون بگیریم. دست شما در اجراست.»

پاسخ‌های زاکانی در نهایت نتوانست اعضای پرسش‌کننده شورای شهر تهران را قانع نکرد. تشکری‌هاشمی با آن که در یک هفته اخیر صحبت از برداشتن قدم بعدی و نزدیک شدن زاکانی به استیضاح خبر می‌داد حالا توپ را به زمین چمران انداخته و تاکید کرد: «بسیاری از پاسخ‌های ارائه‌شده توسط شهردار تهران قانع‌کننده نبودند و شهردار تهران در جلسه امروز پاسخ بسیاری از سوالات را نداد و ابهامات باقی ماندند. اقدام بعدی به شرایط بسیاری بستگی دارد، با توجه به بار حقوقی جلسه سوال از شهردار، رئیس شورای شهر اقدامات مناسب را انجام خواهد داد.» 

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران از پاسخ‌های شهردار تهران قانع شده بود و در این باره به هم‌میهن گفت: «به نظرم ایشان فکت‌های خوبی را ارائه کرده و گفت‌وشنود انجام شد. حتی آقای چمران اگر ابهامی وجود داشت درباره آن سوال مطرح می‌کردند و آقای زاکانی جواب‌های خود را دادند. حتماً بعضی از موارد نیاز به ارائه اسناد و مدارک یا توضیح بیشتر است که با تفاهم موجود معاونت حمل و نقل مدارک را بررسی کرده و به هر دو طرف ارائه خواهند کرد تا این موضوع به نتیجه برسد.»

سخنگوی شورای شهر به درستی اشاره کرده که چمران برخی از موارد را از زاکانی سوال می‌کرد اما موضوع این است که رئیس شورای شهر تهران در بسیاری از لحظات به اعضای شورای شهر تهران اجازه توضیح ابهامات خود را نداد و کفه ترازو را به سمت زاکانی سنگین می‌کرد.

سوده نجفی و ناصر امانی نیز از پاسخ‌ها قانع نشده بودند. مهدی اقراریان نیز درباره قانع نشدنش به هم‌میهن گفت: «از پاسخ‌های آقای زاکانی قانع نشدیم. به نظر می‌آید ایشان به جای پاسخ دادن به سوالات دنبال توجیه اشتباهاتی بود که در دوره مدیریتی ایشان رخ داده است. ما ادامه مسیر سوال را دنبال خواهیم کرد.»