راهبرد چین برای مقابله با آمریکا در تایوان
سیاستهای دوره دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ در مسئله تایوان عمدتاً بر افزایش فشار و تشدید بحران متمرکز است.
سیاستهای دوره دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ در مسئله تایوان عمدتاً بر افزایش فشار و تشدید بحران متمرکز است. این روند نهتنها به تحولات میدانی محدود نمیشود، بلکه تلاش دارد فضای سیاسی و اقتصادی منطقه را نیز به نفع اهداف واشنگتن بحرانی کند. فروش تسلیحات و حمایت مستقیم نظامی از دولت تایوان، همراه با افزایش تهدیدات سیاسی و تحریمهای اقتصادی، بیانگر راهبرد واشنگتن برای تشدید بحران است.
این سیاست بههیچعنوان محدود به سطح داخلی تایوان نیست و اثرات آن در شرق آسیا و همسایگان تایوان نیز محسوس خواهد بود. دولت دوم ترامپ با استفاده از ابزارهای اقتصادی و نظامی سعی دارد فشار حداکثری را بر چین اعمال کند تا در مذاکرات آینده از نظر استراتژیک تسلط یابد.
بعد از دیدار اخیر ترامپ و شیجینپینگ و تلاش برای انعقاد توافق تعرفه تجاری دوجانبه، این تسلط استراتژیک برای واشنگتن بسیار مهمتر شده است. این روند درعینحال زمینهساز یک چرخه تشدیدکننده بحران است که ممکن است امنیت انرژی، اقتصاد منطقه و ثبات سیاسی کشورهای همسایه را تحتتأثیر قرار دهد. نهتنها دولت دوم ترامپ به دنبال سیاست تشدید تنش بحران در قبال موضوع تایوان است، بلکه کشورهای پیرامونی چین هم تحت مدیریت آمریکا به دنبال شعلهور کردن آتش بحران هستند.
نمونه اخیر آن در سیاستهای ژاپن قابلمشاهده است؛ جایی که فروش تسلیحات پیشرفته آمریکا به تایوان و اظهارات سانائه تاکایچی، نخستوزیر تازهمنتخب توکیو، موجب افزایش تنشها با پکن شده است. اقدامات نه صرفاً واکنش به تهدیدهای چین، بلکه بخشی از یک راهبرد هماهنگشده برای فشارآوردن بر پکن و حفظ توانمندی آمریکا در منطقه شرق آسیا است. واشنگتن از متحدان خود در پیرامون چین، از جمله ژاپن و دیگر کشورهای حاشیهای بهره میگیرد تا فشار دیپلماتیک و نظامی بر چین را افزایش دهد.
اظهارات نخستوزیر ژاپن درباره امکان پاسخ نظامی به تهدید چین در تایوان نمونهای از این راهبرد است که با مدیریت واشنگتن هماهنگ شده و بهعنوان هشداری آشکار برای پکن ارسال شده است. این روند نهتنها معادلات سیاسی و امنیتی منطقه را پیچیدهتر کرده، بلکه خطر بروز تنشهای نظامی غیرقابلپیشبینی را نیز افزایش میدهد. رزمایشهای اخیر چین بهخصوص مانور بیسابقه با حضور سران و مقامات دیگر کشورها در پکن حائز توجه است. این رزمایشها معادلات پکن و غرب در خصوص تایوان را به یک نقطه شکننده بیسابقه رسانده است.
شدت و دامنه این رزمایشها پیام آشکاری به آمریکا و متحدان منطقهای ارسال کرده و نشاندهنده آمادگی چین برای مقابله با هر نوع مداخله نظامی است. باوجود این نقطه شکننده، شیجینپینگ از هوشمندی لازم برخوردار است تا از تبدیلشدن تایوان به نمونهای شبیه اوکراین جلوگیری کند. پکن با مدیریت دقیق سیاسی، اقتصادی و نظامی تلاش دارد بحران را کنترل کند و از تشدید آن بهگونهای که به جنگ مستقیم تبدیل شود، جلوگیری کند.
هشدارهای چین به ژاپن و دیگر کشورها مبنی بر مواجهه با شکست سخت و خردکننده در صورت مداخله، نشاندهنده توان بازدارندگی بالای پکن و جدیت سیاستهای دفاعی چین است. این اقدامات در کنار دیپلماسی فعال میتواند معادلات امنیتی در منطقه را متعادل نگه دارد و مانع از بروز بحران تمامعیار شود.
وضعیت کنونی شرق آسیا تحتتأثیر اقدامات آمریکا و متحدان آن در این منطقه و همزمان تدابیر بازدارنده چین در یک نقطه حساس قرار دارد. هر گونه حرکت محاسبهنشده میتواند به تشدید تنش و بحرانهای غیرقابلکنترل منجر شود، اما هوشمندی پکن و راهبردهای دقیق آن تاکنون توانسته مانع از تبدیل بحران تایوان به بحران مشابه اوکراین شود.
سیاست فعلی دولت دوم ترامپ و اقدامات همزمان متحدان آمریکا در منطقه شرق آسیا، نشانهای از تلاش برای تشدید بحران و فشار حداکثری بر چین است، اما تجربه و ظرفیت پکن در مدیریت بحران میتواند این معادلات را به سمت ثبات نسبی هدایت کند.