انتقاد تند فعال ضدجنگ از تروئیکای اروپایی
استفن بل، تحلیل‌گر انگلیسی و مدیر ارشد پویش توقف جنگ، اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه را ناموجه و بی‌اعتبار خواند.
به گزارش هم‌میهن آنلاین و به نقل از ایرنا، استفن بل، تحلیل‌گر مسائل سیاسی و مدیر ارشد پویش توقف جنگ انگلیس در یادداشتی با انتقاد از تصمیم سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأکید کرد که این اقدام در سایه خروج یکجانبه آمریکا از برجام و بی‌عملی اروپا در اجرای تعهدات توافق، از منظر دیپلماتیک و حقوقی فاقد اعتبار و ناموجه است.
این فعال سرشناس ضد جنگ در این یادداشت که نسخه‌ای از آن در تارنمای پویش توقف جنگ منتشر شد، با اشاره به اعلام رسمی تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ نوشت: «اروپا در حالی ایران را هدف قرار داده که طرف واقعی ناقض توافق هسته‌ای ایالات متحده بوده است. بی‌اعتنایی به این واقعیت، اساساً مشروعیت اقدام تروئیکا را از بین می‌برد.»
استفن بل خاطرنشان کرد که کشورهای اروپایی به‌جای دفاع از منافع مشروع اقتصادی خود و اجرای تعهدات برجامی، عملاً در برابر فشارهای آمریکا عقب‌نشینی و تجارت خود با ایران را متوقف کرده‌اند. به گفته او، اتحادیه اروپا می‌توانست همانند تجربه دهه ۱۹۹۰ در دفاع از تجارت با کوبا، ابزارهای قانونی برای مقابله با تحریم‌های ثانویه آمریکا به‌کار گیرد اما هیچ اقدام مؤثری انجام نداد و همین بی‌عملی موجب شد مزایای برجام برای ایران عملاً از بین برود.
وی افزود: «نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت مدعی است ایران از سال ۲۰۱۹ تعهدات برجامی خود را کاهش داده است، اما به‌طور کامل از یاد می‌برد که این تصمیم ایران واکنشی شفاف به خروج آمریکا از توافق بود و بارها اعلام شده که در صورت بازگشت واشنگتن به تعهداتش، تهران نیز گام‌های خود را معکوس خواهد کرد.»
بل همچنین با انتقاد از روایت ارائه‌شده در این نامه مبنی بر عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یادآور شد: «هیچ کشوری به اندازه ایران تحت بازرسی‌های مستمر آژانس قرار نگرفته و هیچ مدرکی درباره تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای ارائه نشده است. حتی گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا در سال جاری میلادی اذعان کرده‌اند که ایران هیچ برنامه تسلیحاتی هسته‌ای ندارد.»
این تحلیل‌گر انگلیسی نتیجه گرفت که رویکرد تروئیکا عملاً به معنای چشم‌پوشی از نقض تعهدات برجامی توسط آمریکا و فرافکنی مسئولیت‌ها بر دوش ایران است؛ رویکردی که نه با اصول حقوق بین‌الملل سازگار است و نه با تعهدات دیپلماتیک اروپا.
به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، ششم شهریورماه «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را به شورای امنیت ارسال کردند.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران نیز طی نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل با رد برداشت ناصواب تروئیکا از سازوکار حل‌وفصل اختلافات مندرج در برجام و موضوعات مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرد: «از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهیم دست رد به دغل‌کاری‌های سیاسی ناروا بزنند و نسبت به صیانت از یکپارچگی حقوق بین‌الملل و مرجعیت شورای امنیت اهتمام ورزند. مسیر پیش‌ِ رو در احترام متقابل است نه در اجبار.»
همچنین وزرای خارجه ایران، چین و روسیه با ارسال نامه مشترکی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، با رد تلاش سه کشور اروپایی برای احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران تصریح کردند: اعلان ارسالی سه کشور اروپایی بر خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود.
بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق (روز انتقالی) در آبان‌ماه فرا می‌رسد. سه کشور اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی هستند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند، زیرا ایران تعهداتش را نقض کرده است. این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود.
سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵ طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. اما برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود. خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست این توازن را بر هم زده است.
