حملهی اوکراین عبور از خطقرمز پوتین بود
در ساعتهای اولیه ششم آگوست، یگانهای ارتش اوکراین از مرز استان کورسک عبور کردند و در اقدامی غافلگیرکننده وارد خاک روسیه شدند و درنهایت پایان تابوی عملیات نظامی در خاک روسیه را رقم زدند.
اهداف این حمله جاهطلبانه در کورسک هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد و محل بحث است اما میتوان گفت که تصمیم اوکراین برای حمله به روسیه، در سخره گرفتن خط قرمز ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و نگرانی غرب از تشدید درگیریها موفق بوده است.
حملات تابستانی اوکراین اتفاقات مهمی در جنگ کنونی بهشمار میروند و نقطه عطفی تاریخی محسوب میشوند. از جنگ جهانی دوم این اولین باری است که یک ارتش خارجی به خاک روسیه حمله کرده. گزارشهای اولیه نشان میدهند که این عملیات جاهطلبانه ماههاست که بهطور مخفیانه درحال برنامهریزی بوده است. اوکراین توانست روسها را کاملاً غافلگیر کند؛ نیروهای اوکراینی در اولین روزهای کمپین، دهها کیلومتر در استان کورسک پیشروی کردند.
رهبران سیاسی و نظامی اوکراین تاکنون بهطور قابلتوجهی درباره این حمله مخفیانه کمحرف بودهاند و جزئیات بسیار کمی ارائه دادهاند. به هر حال میتوان تعدادی از اهداف آنها را شناسایی کرد.
آشکارترین هدف اوکراین احتمالاً کاهش فشار نظامی در جنوب و شرق کشور است؛ جایی که روسیه بهآرامی اما بهطور پیوسته در ماههای اخیر پیشرفت کرده است. فرماندهان اوکراینی معتقدند با حمله به مرزی که حفاظت چندانی وجود نداشت و تصرف خاک روسیه، میتوانند کرملین را مجبور کنند سربازان خود را از خط مقدم جنگ در اوکراین خارج کند تا آنها را برای دفاع از خود روسیه دوباره اعزام کند.
این حمله همچنین فرصتهایی را برای اوکراین بهوجود میآورد تا پس از یک سال عملیات دفاعی هزینهبر و بیحاصل ابتکار نظامی خود را دوباره بهدست آورند. مدتهاست که مشخص است اوکراین نمیتواند واقعاً امیدوار باشد تا برنده جنگی فرسایشی در مقابل روسیه بسیار پهناورتر و ثروتمندتر باشد. بهترین شانس کییف برای موفقیت نظامی در بازگشت به تحرکات جنگی است که به فرماندهان اوکراینی اجازه میدهد از مهارتهای نسبی خود و بهرهبرداری از روندهای دستوپاگیر تصمیمگیری ارتش روسیه استفاده کنند. این همان چیزی است که اوکراین با حمله به استان کورسک بهدست آورده است.
در روانشناسی، کشاندن جنگ به خانه در روسیه به اوکراین اجازه میدهد تا ضربه محکمی به روحیه دشمن زده شود. پیشرفتهای ارتش اوکراین در استان کورسک ترس و واهمهای را در سراسر مناطق اطراف گسترش داده و تلاشهای پوتین برای جلوگیری از حمله به اوکراین و ایجاد اختلال در زندگی روزمره مردم عادی روسیه موفقیتآمیز نبوده است.
پیشرفت اوکراین در خاک روسیه تبعات قابلتوجهی برای تعابیر عمومی از این جنگ دارد؛ باور گستردهای که جنگ روسیه به بنبست رسیده را مستقیماً بهچالش میکشد و دیگر این میدان جنگ نیست که نتیجه آن را مشخص میکند. از آن مهمتر، نشاندهنده توخالی بودن خطوط قرمز ولادیمیر پوتین و حماقت تاکید غرب بر مدیریت تشدید درگیری است.
از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، ترس از تشدید درگیری مانع واکنشهای بینالمللی شده است. چندین نشانه وجود دارد که نگرش متحدان غربی اوکراین بالاخره در حال تغییر است. اتحادیه اروپا پیشقدم شد و پیتر تانو سخنگوی کمیسیون اروپا در واکنش به حمله فرامرزی اوکراین به استان کورسک میگوید، اوکراین در دفاع از خود، حتی در خاک روسیه، حق قانونی دارد. برلین هم بههمین شیوه واکنش نشان داد و وزیر خارجه آلمان در بیانیهای حق دفاع از خود اوکراین را محدود به خاک خود نمیداند. واکنشهای بینالمللی در حمایت از اوکراین خبر خوبی برای این کشور است اما مقامات کییف هم بهخوبی میدانند که برای آماده کردن زمینه جهت شکست نهایی پوتین، اقدامات بیشتری لازم است. ولودیمیر زلنسکی در سخنرانی خود در 11 آگوست به این موضوع اشاره کرد و باز هم از کشورهای غربی خواست تا محدودیتهای خود مبنی بر حملات دوربرد علیه اهداف نظامی روسیه را کاهش دهند. تا زمانی که این اتفاق نیفتد، مسکو توانایی خود برای درهم کوبیدن شهرهای اوکراین را حفظ خواهد کرد و پوتین دلیل بسیار کمی برای پایان دادن به این جنگ خواهد داشت.