قیام ۳۰ تیر
۲۵ تیرماه ۱۳۳۱ محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران از سمت خود استعفا داد. علت استعفای مصدق، مخالفت شاه با انتقال وزارت جنگ به دولت و تعیین وزیر جنگ توسط نخست‌وزیر بود.
پس از این استعفا، مجلس احمد قوام را به نخست‌وزیری برگزید و شاه نیز حکم نخست‌وزیری این سیاستمدار کهنه‌کار را در 27 تیرماه صادر کرد. قوام با بیانیه‌ای تهدید‌آمیز با عنوان «کشتی‌بان را سیاستی دگر آمد» آغاز به کار کرد و ضمن تهدید سپردن مخالفان به «محاکم انقلابی» از «عوام‌فریبی در امور سیاسی و ریا و سالوس در مسائل مذهبی» ابراز انزجار کرد.
چنین امری اعتراض آیت‌الله کاشانی و دعوت او از مردم برای مقابله با نخست‌وزیری قوام را موجب شد. عقب‌نشینی بعدی قوام نیز در این زمینه مؤثر واقع نشد و بدین‌ترتیب با اعتراض بازار و طرفداران مصدق در مجلس و جراید و وقوع اعتصابات گسترده، مردم به خیابان‌ها سرازیر شدند و در 29 و 30 تیرماه، پلیس و ارتش دست به مقابله خشونت‌بار با معترضان زدند. در نتیجه این وضعیت تعدادی از مردم کشته شدند و درنهایت نیز شاه دستور به استعفای قوام داد. بدین‌ترتیب مصدق بار دیگر به نخست‌وزیری رسید.
