اسرائیل در آتش

به رغم اعتراضات گسترده علیه نتانیاهو طرح تغییر قانون قضایی با ۶۴ رای در کنست تصویب شد

بنیامین نتانیاهو صبح روز دوشنبه پس از انجام یک عمل اورژانسی قلب از بیمارستان مرخص شد، درحالی‌که ده‌ها هزار نفر از حامیان و مخالفان طرح بازنگری قضایی دولت او در آستانه برگزاری یک رای‌گیری کلیدی تجمعات رقیب برگزار کردند. اتومبیل نخست‌وزیر اسرائیل صبح روز دوشنبه پس از بستری شدن ناگهانی وی در بیمارستان قلب برای کاشت باطری ضربان‌ساز، از بیمارستان شبا در نزدیکی تل‌آویو خارج شد. این عمل جراحی، پیچ و تاب دیگری به طرح تغییرات قانون مدنظر نتانیاهو اضافه کرد که در حال حاضر کشور را به دو نیمه تقسیم کرده است.
این طرح خواستار تغییرات گسترده با هدف محدود کردن اختیارات قوه قضائیه، از محدود کردن توانایی دادگاه عالی در به چالش کشیدن تصمیمات پارلمان تا تغییر روش انتخاب قضات است.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا روز یکشنبه بار دیگر از نتانیاهو خواست که این روند را متوقف کند. او گفت:«با توجه به طیف وسیعی از تهدیدها و چالش‌هایی که در حال حاضر متوجه اسرائیل است، چنین عجله‌ای منطقی نیست. تمرکز باید روی متحد کردن مردم و دستیابی به اجماع باشد.» رئیس‌جمهور تشریفاتی اسرائیل، اسحاق هرتزوگ، تلاش کرده است تا بین نخست‌وزیر و مخالفانش، سازش ایجاد کند. هرتزوگ روز یکشنبه از سفر به کاخ سفید بازگشت و بلافاصله به اتاق بیمارستان نتانیاهو رفت. هرتزوگ گفت: «وضعیت اضطراری است. ما باید به توافق برسیم.» هرتزوگ قرار بود روز یکشنبه با یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل و بنی‌گانتز، رئیس اتحاد ملی، یکی دیگر از احزاب مخالف نتانیاهو، ملاقات کند.
نتانیاهو و متحدان راست افراطی او، شامل مجموعه‌ای از احزاب افراطی ملی‌گرا و ارتدوکس، معتقدند که این تغییرات برای محدود کردن اختیارات قضات منتخب لازم است. مخالفان آنها که عمدتاً از طبقه متوسط اسرائیل هستند، می‌گویند که این طرح سیستم شکننده نظارت و کنترل در ساختار سیاسی اسرائیل را از بین برده و اسرائیل را در مسیر تبدیل شدن به یک حکومت استبدادی قرار خواهد داد.
علنی شدن این موضوع موجب شده که اسرائیل در هفت ماه گذشته شاهد اعتراضات گسترده خیابانی باشد و انتقادات شدیدی را از سوی رهبران تجاری و پزشکی به‌دنبال داشته است و تعداد فزاینده‌ای از نیروهای ذخیره نظامی در واحدهای مهم ارتش اسرائیل گفته‌اند که در صورت تصویب این طرح، گزارش‌دهی برای انجام وظیفه را متوقف خواهند کرد و این مسئله نگرانی‌ها را در مورد تهدید امنیت اسرائیل افزایش داده است.
روز یکشنبه، پزشکان نتانیاهو گفتند که عمل نصب ضربان‌ساز به‌خوبی انجام شده است، اما این عمل جراحی برنامه نتانیاهو را مختل کرده است. جلسه هفتگی کابینه وی که قرار بود صبح یکشنبه برگزار شود، به تعویق افتاد. دفتر نتانیاهو اعلام کرد که دو سفر خارجی آتی، به قبرس و ترکیه، در حال برنامه‌ریزی مجدد است. نتانیاهو 73ساله در یک بیانیه ویدئویی کوتاه از بیمارستان در روز یکشنبه گفت که احساس خوبی دارد و از پزشکانش برای درمانش و از مردم برای آرزوی سلامتی تشکر کرد.
نتانیاهو با پوشیدن پیراهن سفید و کت مشکی تیره گفت که به‌دنبال سازش با مخالفانش است و در عین حال برای رای‌گیری در روز دوشنبه آماده می‌شود. او گفت: «می‌خواهم بدانید که فردا صبح به همکارانم در کنست می‌پیوندم.»
عصر روز یکشنبه ده‌ها هزار نفر برای تظاهرات گسترده در حمایت و در مخالفت با این طرح تجمع کردند. حامیان نتانیاهو در مرکز تل‌آویو - که معمولاً محل تظاهرات ضددولتی است - ازدحام کردند درحالی‌که مخالفان او به سمت کنست یا پارلمان اسرائیل راهپیمایی کردند. بسیاری از معترضان در اورشلیم پس از تکمیل راهپیمایی چهارروزه از تل‌آویو به داخل شهر در پارکی در مجاورت آن، اردو زده بودند. پس از هفت ماه تظاهرات گسترده علیه این طرح، تنش‌ها افزایش یافته زیرا قانونگذاران بحث ماراتن را بر سر اولین قطعه اصلی اصلاحات قبل از رای‌گیری روز دوشنبه آغاز کردند.
سیمچا روتمن، یکی از بازیگران اصلی تغییرات قانونی مدنظر نتانیاهو، در یک سخنرانی آتشین در آغاز جلسه دادگاه‌ها را محکوم کرد و گفت که آن‌ها با سرکوب خودسرانه تصمیم‌های دولتی به آرمان‌های دموکراتیک اسرائیل آسیب رساندند. روتمن گفت: «این تغییر کوچک برای بازگرداندن دموکراسی به کشور اسرائیل است. من از اعضای کنست می‌خواهم که این لایحه را تصویب کنند.»
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون در سخنرانی خود در کنست خواستار از سرگیری مذاکرات سازش توسط نتانیاهو شد و از معترضان به دلیل ایستادگی در برابر دولت تمجید کرد. او گفت:«دولت اسرائیل جنگ فرسایشی را علیه شهروندان اسرائیل به راه انداخته و دریافته که مردم را نمی‌تواند شکست دهد. ما از آینده فرزندان‌مان دست نخواهیم کشید.» اوریت فرکاش هاکوهن، از حزب مخالف وحدت ملی، درحالی‌که از دولت انتقاد می‌کرد، اشک ریخته و گفت:«کشور ما در آتش است. شما کشور را ویران کردید. من نمی‌توانم آنچه را که می‌بینم باور کنم.» بیش از 100 تن از مدیران بازنشسته امنیتی علناً از صفوف رو به رشد نیروهای ذخیره نظامی که قصد دارند در صورت پیشبرد تغییرات قانون، گزارش‌دهی برای انجام وظیفه را متوقف کنند، حمایت کرده‌اند. ژنرال هرزی هالوی، فرمانده ارتش، روز یکشنبه در نامه‌ای به سربازان نوشت: «این‌ها شکاف‌های خطرناکی هستند. اگر نظامی قوی و منسجم نباشیم، اگر بهترین‌ها در ارتش اسرائیل خدمت نکنند، دیگر نمی‌توانیم به‌عنوان یک نظام در منطقه وجود داشته باشیم.»
هزاران نفر از نیروهای ذخیره اسرائیلی، از جمله خلبانان جنگنده و اعضای واحدهای اطلاعاتی، سایبری و عملیات ویژه در ارتش اسرائیل، در روزهای اخیر گفته‌اند در صورت تصویب این لایحه که توانایی دادگاه عالی این کشور را برای بررسی اقدامات دولت محدود می‌کند، از کار خود استعفا خواهند داد.
یک مقام آمریکایی به وب‌سایت اکسیوس گفته:«پنتاگون نگران است که بحران پیش روی ارتش اسرائیل پیامدهای منفی برای استراتژی بازدارندگی اسرائیل داشته باشد و ایران یا حزب‌الله را تشویق به انجام اقدامات تحریک‌آمیز نظامی کند و اوضاع را در منطقه تنش‌آلود نماید.» این بحران، به‌ویژه در داخل نیروی هوایی اسرائیل، می‌تواند پیامدهای عملیاتی منفی برای نیروهای ایالات متحده که از نزدیک با اسرائیل در منطقه همکاری می‌کنند، داشته باشد. بایدن نیز در بیانیه‌ای تصریح کرد:«از منظر دوستان اسرائیل در ایالات متحده، به نظر می‌رسد که پیشنهاد اصلاحات قضایی فعلی بیشتر تفرقه‌انگیز است تا وحدت‌ساز.» بایدن هفته گذشته نیز در یک تماس تلفنی از نتانیاهو خواست تا تلاش کند یک اجماع گسترده برای قوانین بازنگری قضایی خود به دست آورد. به گفته دو منبع مطلع درباره این تماس تلفنی، بایدن به نتانیاهو گفت که او تنها کسی نیست که در مورد اینکه نتانیاهو اسرائیل را به کجا می‌برد، نگران است، بلکه بسیاری از آمریکایی‌ها نیز نگران هستند.
تظاهرات ضددولتی در آخر هفته به سطوح بی‌سابقه‌ای رسید و ده‌ها هزار اسرائیلی در گرمای شدید از تل‌آویو به اورشلیم راهپیمایی کردند تا علیه این قانون اعتراض کنند. بیش از ۲۵۰هزار اسرائیلی روز شنبه در تل‌آویو، اورشلیم، حیفا و دیگر شهرهای سراسر کشور تظاهرات کردند.
هزتزوگ پیشنهاد کرده است که لایحه مدنظر نتانیاهو را اندکی نرم‌تر کند. براساس پیشنهاد هرتزوگ، دیوان عالی اجازه دارد تا تصمیمات دولت را براساس منطقی بودن بررسی کند. پیشنهاد وی همچنین شامل ماده‌ای است که به دولت اجازه نمی‌دهد دادستان کل را برکنار کند.
در هر صورت شکاف اصلی بین نتانیاهو و لاپید این است که طرفین در خصوص مدت‌زمان بازنگری قانون مدنظر نتانیاهو که می‌تواند تعلیق شود، اختلاف دارند. لاپید بازه‌ای ۱۵ماهه را مدنظر دارد اما نتانیاهو تنها با شش ماه موافقت کرده است که نیمی از آن شامل دوره تعطیلی کنست می‌شود. هر تصمیمی برای توقف لایحه فعلی باید به سرعت اتخاذ شود. اگر توافقی حاصل شود، کنست باید قانونی را برای تمدید جلسه تابستانی خود تصویب کند تا زمان کافی برای تصویب لایحه سازش داشته باشد.

نگاه روزنامه‌نگار

نامه‌ای به رئیس‌جمهور:

فقط بایدن می‌تواند اسرائیل را نجات دهد

توماس فریدمن

ستون‌نویس نیویورک‌تایمز

آقای رئیس‌جمهور! در اکتبر سال 1973، ارتش مصر و سوریه حمله غافلگیرانه‌ای را به اسرائیل آغاز کردند. هنگامی که ارتش اسرائیل با کمبود مهمات مواجه شد، سلف شما، ریچارد نیکسون، دستور حمل‌ونقل هوایی حجم عظیمی از تسلیحات را صادر کرد که به نجات تنها دموکراسی یهودی از نابودی کمک کرد. پنجاه سال بعد، این دموکراسی یهودی نیاز مبرمی به حمل‌ونقل هوایی دیگر دارد تا آن را از نابودی از درون نجات دهد. نیازش هم تامین فوری حقایق سخت است و این کاری است که تنها شما می‌توانید انجام دهید.
و آن حقایق چیست؟ اگر بنیامین نتانیاهو به تلاش برای تصویب لایحه‌ای ادامه دهد که مهمترین اختیارات قانونی را از دادگاه عالی اسرائیل سلب می‌کند . این کار را بدون اجماع ملی انجام دهد، ارتش اسرائیل را نابود کرده و نه‌تنها ارزش‌های حیاتی ایالات متحده و اسرائیل را تضعیف خواهد کرد، بلکه منافع حیاتی ایالات متحده را نیز تضعیف خواهد کرد. آقای رئیس‌جمهور! وقتی سه‌شنبه گذشته ملاقات کردیم و شما بیانیه بسیار سنجیده خود را به من دادید و از نتانیاهو خواستید که عجله نکند این قانون را بدون «اجماع گسترده»- که به وضوح ندارد - تصویب نکند، خبرش یک شوک الکتریکی به سیستم سیاسی اسرائیل وارد کرد و برای چند روز بر اخبار مسلط شد. این اقدام شما بسیار شوک‌آور بود، زیرا اکثریت قریب به اتفاق اسرائیلی‌ها معتقدند که شما یک دوست واقعی هستید و توصیه شما از صمیم قلب است.
اما متاسفانه مجبورم بگویم که این کابینه اسرائیل به میزان متفاوتی به «عشق سخت» شما نیاز دارد. این عشق سخت نه فقط از قلب شما، بلکه از دل منافع استراتژیک ایالات متحده بیرون می‌آید.
زیرا نتانیاهو به‌رغم اصرار شما در حال شخم‌زدن است. به‌رغم هشدار بیش از هزار و یکصد خلبان و تکنسین نیروی هوایی اسرائیل مبنی بر اینکه برای دیکتاتوری پرواز نخواهند کرد، نتانیاهو همچنان به کارش ادامه می‌دهد. به‌رغم نامه سرگشاده‌ای که توسط ده‌ها مقام ارشد امنیتی سابق، از جمله رؤسای سابق نیروهای دفاعی اسرائیل، موساد، شین‌بت و پلیس امضا شده بود و از نخست‌وزیر درخواست توقف کرد، نتانیاهو همچنان مشغول است. به‌رغم هشدار مجمع تجاری ارشد اسرائیل در مورد «عواقب جبران‌ناپذیر و مخرب این اقدام بر اقتصاد اسرائیل»، نتانیاهو همچنان پیش می‌رود. به‌رغم نگرانی‌ها مبنی بر اینکه این امر در نهایت می‌تواند انسجام واحد در پایگاه ارتش اسرائیل را به هم بزند، نتانیاهو همچنان به اصرار جلو می‌رود و به‌رغم راهپیمایی اعتراضی پنج‌روزه و عمدتاً خودجوش اسرائیلی‌ها از تل‌آویو به اورشلیم، که مانند آن هرگز پیش از این اتفاق نیفتاده بود... آقای رئیس‌جمهور! اگر اجازه داشته باشم پیشنهادی بدهم باید بگویم که آنچه لازم است این است که وزیر امور خارجه، وزیر دفاع، وزیر خزانه‌داری، وزیر بازرگانی، وزیر کشاورزی، نماینده تجاری ایالات‌متحده، دادستان کل شما، رئیس سازمان سیا و رؤسای مشترک شما امروز با همتایان اسرائیلی خود تماس بگیرند و به آنها اطلاع دهند که اگر نتانیاهو - بدون اجماع و با در هم شکستن جامعه اسرائیل و ارتش - به پیش برود، نه‌تنها ارزش‌های مشترک بین دو طرف را تضعیف می‌کند، بلکه به منافع استراتژیک ما در خاورمیانه آسیب جدی وارد می‌کند و منافع ایالات متحده برای ما مهم است. زیرا با حرکت کنست برای رأی‌گیری در مورد این موضوع، چیزی بسیار مهم در روابط ما با اسرائیل شکسته می‌شود. به محض اینکه این چیز از دست رفت، دیگر برنمی‌گردد. امیدوارم هنوز دیر نشده باشد. اما کدام منافع آمریکا در خطر است؟ اکنون باید برای هر سیاستگذاری در ایالات‌متحده واضح باشد که کابینه نتانیاهو، یعنی همان کابینه‌ای که شما آن را یکی از «افراطی‌ترین‌ها» توصیف کردید، در فکر دو پروژه است. یکی از بین بردن قدرت دیوان عالی برای مهار برنامه افراطی این کابینه و دیگری برچیدن روند صلح اسلو و نقشه راه دوکشوری، به‌منظور هموار کردن مسیر برای الحاق یکجانبه کرانه باختری توسط اسرائیل. صلح اسلو سنگ‌بنای سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا از سال ۱۹۹۳ بوده است.
این دو پروژه دوقلو به هم مرتبط هستند: برتری‌طلبان نژادی یهودی در کابینه نتانیاهو مجبورند برای اجرای طرح‌های خود برای الحاق کرانه باختری، دادگاه عالی را از مسیر خود خارج کنند. چنین اقدامی می‌تواند به‌راحتی اردن را بی‌ثبات کند، زیرا احتمالاً تعداد بیشتری از فلسطینی‌ها را به اردن سرازیر می‌کند و تعادل جمعیتی شکننده اردن را به هم می‌زند. اردن مهمترین کشور حائل در منطقه برای ایالات متحده است. آمریکا با همکاری اردن از خاک این کشور برای مقابله با تهدیدات امنیتی از سوریه و غرب عراق، یعنی جایی که نیروهای داعش به فعالیت خود ادامه می‌دهند، استفاده می‌کند.
و نکته دیگر اینکه؛ آقای رئیس‌جمهور! شما با یکی از بزرگترین تصمیم‌های مربوط به استراتژی ایالات‌متحده در خاورمیانه دست‌وپنجه نرم می‌کنید: آیا باید به درخواست‌های عربستان سعودی برای دریافت تضمین امنیتی رسمی از آمریکا، برای داشتن برنامه هسته‌ای غیرنظامی تحت نظارت ایالات متحده و دسترسی به برخی از پیشرفته‌ترین تسلیحات ایالات متحده پاسخ مثبت داد یا خیر؟ در ازای این امر، عربستان سعودی گفته روابط خود را با اسرائیل عادی می‌کند (به شرطی که اسرائیل امتیازاتی به فلسطینی‌ها بدهد) و همکاری خود با چین را محدود می‌کند. دستیابی به چنین توافقی از طریق کنگره بدون حمایت قوی دموکرات‌ها در سنا هم دشوار و هم تأسف‌بار خواهد بود. همانطور که می‌دانید، از نگاه دموکرات‌های مترقی در آمریکا، نتانیاهو و محمدبن‌سلمان دو نفر از نامحبوب‌ترین رهبران جهان هستند. خصوصاً با توجه به تلاش یک دهه نتانیاهو برای تبدیل کردن مفهوم حمایت از اسرائیل به آرمان حزب جمهوریخواه، این نگاه منفی بیشتر نیز شده است. به‌طور خلاصه، کسب حمایت کافی در میان دموکرات‌ها برای ایجاد این توافق پیچیده با عربستان سعودی، پیشرفت بزرگی خواهد بود. اما اگر نتانیاهو دادگاه عالی را تضعیف کند و طرح‌های الحاق کرانه باختری را به پیش برد، قانع کردن دموکرات‌ها و رسیدن به چنین توافقی با عربستان به‌شدت سخت‌تر خواهد شد. بدون شما به‌عنوان رئیس‌جمهور، چنین توافقی عملاً غیرممکن خواهد بود. به‌طور خلاصه، پنجره زمانی موفقیت این معامله کوتاه است.
علاوه بر این، در سال 2016 شما و باراک اوباما یک توافقنامه 10ساله به ارزش 38میلیارد دلار برای تقویت ارتش اسرائیل امضا کردید. آیا قرار است درحالی‌که ارتش - که سرمایه‌گذاری عظیمی در آن انجام داده‌ایم تا قدرت خود را در خاورمیانه تقویت کنیم - در چارچوب تلاش برای محدود کردن قدرت دادگاه عالی تضعیف شود و ما شکست بخوریم و سکوت کنیم؟ این یک فاجعه برای ما و اسرائیلی خواهد بود که دشمنان واقعی مانند ایران و حزب‌الله دارد. همچنین می‌توان دید که رفتار افراطی این دولت اسرائیل در گسترش شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری، شروع به آسیب رساندن به روابط بین اسرائیل و امارات، بحرین و مراکش کرده که در چارچوب توافق آبراهام ایجاد شده‌اند. هر سه کشور عربی مجبور شده‌اند روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل را سرد کنند.
آقای رئیس! هیچ نهادی در هیچ دموکراسی وجود ندارد که نتوان آن را بهبود بخشید و این مسئله در مورد دادگاه عالی اسرائیل هم صدق می‌کند. شکایاتی از سمت راست میانه مبنی بر اینکه دادگاه عالی اسرائیل در گذشته گاه به گاه تجاوزات قضایی نشان داده، وجود داشته است. اما بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، دولت‌های لیکود با موفقیت انتصاب چهار قاضی محافظه‌کار را در دیوان عالی انجام دادند. این به شما نشان می‌دهد که واقعاً کل این «اصلاحات قضایی» چقدر جعلی است. تفاوت زیادی بین ایجاد دیوان عالی اسرائیل از لحاظ سیاسی و قومیتی و مصون ساختن کابینه اسرائیل از نظارت دیوان، وجود دارد. به‌ویژه در سیستمی که در آن دادگاه عالی در اسرائیل تنها کنترل واقعی در زمینه نفوذ اجرایی است. و دومی همان چیزی است که ائتلاف نتانیاهو در نظر دارد آن را در هم بکشند. این دومی است که نه‌تنها ارزش‌های مشترک ما با اسرائیل، بلکه منافع استراتژیک ما را نیز تضعیف می‌کند، و ما حق داریم از آن دفاع کنیم.

نگاه تحلیلگر 1

نخست‌وزیر اسرائیل بزرگترین تهدید امنیتی است

نتانیاهو زبان عقل نمی‌فهمد

مکس بوت

تحلیلگر ارشد شورای روابط خارجی آمریکا

قبل از اینکه دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود، نوشتم که او تهدید شماره یک برای امنیت آمریکا است. امروز، متقاعد شده‌ام که تهدید شماره یک برای امنیت اسرائیل؛ نخست‌وزیر ترامپ‌مانند آن، یعنی بنیامین نتانیاهو است. به نظر می‌رسد که «بی‌بی»، اهمیتی نمی‌دهد که سیاست‌هایش دموکراسی اسرائیل را تضعیف کرده، روابط نزدیک اسرائیل با ایالات‌متحده را به خطر می‌اندازد و حتی ممکن است جرقه خیزش خشونت‌آمیز دیگری - انتفاضه سوم - در میان فلسطینیان کرانه باختری باشد. به نظر می‌رسد او مانند ترامپ به چیزی جز حفظ قدرتش اهمیت نمی‌دهد و سیاست‌های رادیکال او بهایی است که او برای حفظ ائتلاف احزاب افراطی راست‌گرا می‌پردازد. پرزیدنت بایدن، دوست واقعی اسرائیل، سعی کرده در گفت‌‌وگو با بی‌بی او را از مسیر مخربی که در آن قرار گرفته مطلع کند، اما فایده‌ای نداشته است. هفته گذشته، بایدن تلفنی با نتانیاهو صحبت کرد و حتی از او دعوت کرد تا برای اولین بار از زمان روی کار آمدن در دسامبر امسال در رأس آنچه که بایدن آن را به‌عنوان «یکی از افراطی‌ترین کابینه‌هایی که من دیده‌ام»، یاده کرده، به واشنگتن سفر کند. پیشنهاد بایدن برای دیدار با نتانیاهو، یک ژست آشتی‌جویانه بود که احزاب مخالف اسرائیل را ناامید کرد. اما تداوم اختلاف بین دو طرف در تفاسیر متناقض تماس بی‌بی با بایدن مشهود بود. کاخ سفید تأکید کرد که رئیس‌جمهور به نتانیاهو درباره اتخاذ «اقدامات بیشتر یکجانبه» برای گسترش شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری هشدار داده و بر «نیاز به ایجاد گسترده‌ترین اجماع ممکن» قبل از انجام اصلاحات قضایی تاکید کرده است. در مقابل، هاآرتص تفسیر اسرائیلی از این تماس تلفنی را بیان کرده و نوشت، این تماس «روی موضوعات مورد علاقه نتانیاهو نظیر ایران و مبارزه با تروریسم متمرکز شده بود». گفته می‌شود کاخ سفید با پیام‌های فریبکارانه نتانیاهو خشمگین شده است. موضع بایدن این بوده که ائتلاف نتانیاهو باید بازنگری قانون اساسی را بدون ایجاد یک اجماع ملی، متوقف کند. متأسفانه، نفوذ مثبت بایدن توسط هواداران پرشور و جمهوری‌خواه بی‌بی، که به‌طرز مضحکی بایدن را به ضداسرائیلی بودن متهم می‌کنند، تخفیف داده می‌شود به‌نظر می‌رسد جمهوری‌خواهان هم مشتاق هستند که حمله نتانیاهو به دموکراسی اسرائیل را ممکن سازند، همانطور که حمله ترامپ به دموکراسی ایالات متحده را ممکن کردند. علاوه بر این، هم ترامپ و هم نتانیاهو به اتهامات جنایی متعددی متهم شده‌اند؛ محاکمه بی‌بی ادامه دارد، محاکمه‌های ترامپ نیز در راه هستند. نتانیاهو ممکن است چنین فکر کند که با توجه به برخورداری از حمایت جمهوری‌خواهان مجبور نیست به آنچه رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا به او می‌گوید گوش دهد و البته برایش هم مهم نیست که این کار در درازمدت تا چه اندازه به افکار عمومی آمریکا آسیب وارد می‌کند. لایحه بازنگری قضایی نتانیاهو، که در بهار گذشته، پس از اعتراضات گسترده که اسرائیل را به بن‌بست کشاند، کنار گذاشته شده بود، اکنون با وجود اعتراضات گسترده و تهدیدهای نیروهای ذخیره نظامی اسرائیل (از جمله خلبانان جنگنده و کماندوهای زبده) مبنی بر امتناع از ارائه خدمت در صورت تصویب، به سرعت در کنست در حال حرکت به جلو است. در صورت تصویب این لایحه، اسرائیل یکی از معدود نظارت‌های خود را در مورد استبداد اکثریت از دست خواهد داد، زیرا دادگاه عالی اسرائیل دیگر نمی‌تواند قوانین را به این دلیل که «معقولانه نیست»، لغو کند. دادگاه با نادیده گرفتن معافیت‌های دست‌جمعی برای ارتدوکس‌های افراطی از خدمت اجباری نظامی، محدود کردن گسترش شهرک‌های غیرقانونی کرانه باختری و ممانعت از اقدام نتانیاهو در انتصاب رهبر یک حزب افراطی ارتدوکس در کابینه خود که به‌رغم محکومیت به فرار مالیاتی، کلاهبرداری و رشوه، خشم جناح راست را برانگیخت. احتمالاً به‌زودی دست بی‌بی و کابینه راست افراطی‌اش به‌رغم اکثریت بسیار ناچیز انتخاباتی‌شان، برای اجرای برنامه‌های فراملی‌گرایانه‌ی بیشترشان باز خواهد شد و این امر پیامدهای ناگواری نه‌تنها برای دموکراسی اسرائیل، بلکه برای امنیت اسرائیل خواهد داشت. ماه گذشته، کابینه اسرائیل به بزلل اسموتریچ، وزیر دارایی و حامی ملی‌گرای شهرک‌سازی، اختیار داد تا کنترل تقریبا کامل رشد آتی شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری را به‌دست بگیرد. این همان اسموتریچ است که اوایل سال جاری گفت: «چیزی به نام ملت فلسطین وجود ندارد. هیچ تاریخ فلسطینی وجود ندارد. هیچ زبان فلسطینی وجود ندارد.» اسموتریچ همچنین در پی حمله شهرک‌نشینان اسرائیلی به روستای فلسطینی حواره، که یک ژنرال اسرائیلی آن را «قتل عام» توصیف کرد، گفت: «من فکر می‌کنم که حواره باید پاک شود.» هدف خطرناک اسموتریچ دوبرابر کردن تعداد شهرک‌نشینان اسرائیلی در کرانه باختری از 500 هزار نفر به یک میلیون نفر است و این کار، وضعیت بی‌ثباتی را تشدید خواهد کرد. نزدیک به 30سال پس از امضای توافقنامه اسلو گذشته است و حالا فلسطینی‌ها امید خود را به داشتن کشور خود از دست می‌دهند. نوار غزه توسط گروه مذهبی و تندرو حماس اداره می‌شود، درحالی‌که کرانه باختری توسط مقامات فاسد و بی‌کفایت تشکیلات خودگردان فلسطین اداره می‌شود. محمود عباس، رئیس 87ساله تشکیلات خودگردان فلسطین، آنقدر پیر است که بایدن در مقابلش جوان محسوب می‌شود و با وجود اینکه آخرین بار در سال 2005 یک دوره چهارساله را در قدرت بود، حالا 18سال است که حکومت کرده است. مقامات فلسطینی‌ بیش از هر زمان دیگری به واسطه اشغال نظامی اسرائیل، تضعیف شده‌اند. نیروهای امنیتی فلسطینی حتی برای نقل مکان از شهری به شهر دیگر، به اجازه اسرائیلی‌ها نیاز دارند. افراط‌گرایان برای پر کردن خلاء قدرت، به‌ویژه در شهر جنین در شمال کرانه باختری که به منطقه ممنوعه برای نیروهای امنیتی فلسطین تبدیل شده، هجوم آورده‌اند. این منطقه عملاً توسط شبه‌نظامیان وابسته به حماس، جهاد اسلامی فلسطین یا گروه‌های محلی اداره می‌شود. ایران به این گروه‌ها تسلیحات می‌دهد تا «جبهه چهارمی» را در مقابل اسرائیل باز کند. خشونت در کرانه باختری به موازات با حملات در داخل اسرائیل افزایش یافته است. در 3 و 4 ژوئیه، نیروهای دفاعی اسرائیل با پشتیبانی حملات هوایی، یک حمله بزرگ را به اردوگاه آوارگان جنین، برای خنثی کردن مواد منفجره، توقیف سلاح، تخریب مخفیگاه‌های زیرزمینی و مصادره «منابع مالی تروریستی» انجام دادند. طی این عملیات نظامی - که بزرگترین عملیات نظامی در کرانه باختری از زمان اوج‌گیری انتفاضه دوم در سال 2005 بود -12 فلسطینی و یک سرباز اسرائیلی کشته، صدها فلسطینی زخمی و هزاران نفر آواره شدند. این عملیات ممکن است برای جلوگیری از حملات تروریستی بیشتر به اسرائیل ضروری بوده باشد، اما اگر خشم و ناامیدی بیشتری را در میان فلسطینی‌ها برانگیزد، می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. یکی از مقامات امنیتی ایالات متحده به من گفت که برای اینکه عملیات جنین اثرات ماندگاری داشته باشد، باید دو اتفاق بیفتد. اول، نیروهای امنیتی فلسطین باید برای خلع سلاح شبه‌نظامیان برای همیشه وارد جنین شوند. دوم، خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی باید متوقف شود. این مقام آمریکایی گفت: «وقتی خشونت شهرک‌نشینان متوقف شود همه چیز ممکن است. تا زمانی که متوقف نشود، هیچ راهی برای پیشبرد اقدامات امنیتی واقعی یا ایجاد ثبات واقعی وجود ندارد.» دولت نتانیاهو در پی عملیات جنین یک کار را درست انجام داد و قول داد حمایت از تشکیلات خودگردان فلسطین را افزایش دهد. اما چقدر احتمال دارد که دولتی که تا این حد به شهرک‌نشینان افراطی وابسته است، همین شهرک‌نشینان را مهار کند؟ چاک فریلیچ، معاون سابق مشاور امنیت ملی اسرائیل، به من گفت: «مشکل استراتژیک اسرائیل این است که در مورد کرانه باختری و فلسطینیان استراتژی ندارد. مگر اینکه الحاق بالفعل را یک استراتژی در نظر بگیرید». درحالی‌که اسرائیل هفتادوپنجمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد، دولت یهودی ثروتمندتر و قدرتمندتر از آن چیزی است که هرکسی در سال 1948 تصورش را می‌کرد. اما با یک معضل دردسرساز نیز مواجه است که هیچ کس نمی‌توانست تصورش را در روزهایی که اسرائیل توسط کسانی مانند دیوید بن‌گوریون و گلدا مایر رهبری می‌شد را داشته باشد. این معضل هم چیزی نیست جز اینکه بزرگترین تهدید امنیتی اسرائیل، امروز از سوی خودش ایجاد شده است. بایدن سعی می‌کند با نتانیاهو با زبان استدلال سخن بگوید اما بی‌بی به زبان عقل گوش نمی‌دهد و هم اسرائیلی‌ها و هم فلسطینی‌ها احتمالاً بهای گزافی را برای سیاست‌‌های مخرب و فریبکارانه نتانیاهو پرداخت خواهند کرد.

نگاه تحلیلگر / ۲

جنگ داخلی در اسرائیل؟

مروان بیشارا

تحلیلگر ارشد شبکه الجزیره

جنگ استعماری و مذهبی چندین‌دهه‌ای اسرائیل علیه فلسطینیان به جایی رسیده که به نظر می‌رسد به یک درگیری داخلی میان یهودیان ختم شده که شبیه به یک جنگ داخلی است. درحالی‌که صدها هزار نفر به راهپیمایی در خیابان‌ها ادامه می‌دهند، رئیس اسرائیل نسبت به ایستادن در لبه پرتگاه هشدار داده است و مفسران برجسته هشدار می‌دهند که جنگ داخلی از قبل آغاز شده است.
این درگیری جدی عمدتاً بین دو نوع صهیونیسم، یعنی صهیونیسم قبل و بعد از سال 1967 است. به‌عبارت دیگر، درگیری بین صهیونیسم‌لیبرال و سکولارتر و صهیونیسم‌متعصب و فاشیستی‌تر است. درحالی‌که این انواع صهیونیسم توانسته بودند اختلافات خود را در طول پنج دهه گذشته کنار بگذارند، حالا با پیگیری سیاست تعمیق اشغالگری و آپارتاید اسرائیل مبتنی بر برتری یهودیان، فضای عظیمی برای عناصر افراطی در جامعه اسرائیل فراهم شده است. همچنین ایجاد یک ائتلاف حکومتی جدید متشکل از شش حزب که پنج‌ موردش «مذهبی» یا افراطی ارتدوکس و افراطی صهیونیستی هستند، درگیری به اوج رسیده است.
از آن زمان به بعد، همراهی آمریکا در قالب حمایت اقتصادی و نظامی، فرصتی برای جنبش راست رادیکال اسرائیل ایجاد کرد و اخیراً مماشات اعراب و فلسطینیان با اسرائیل متعصب، نژادپرستی آنها را بیشتر کرده است. تشکیلات خودگردان فلسطین مردم خود را سرکوب کرده تا از آپارتاید ریشه‌دار اسرائیل محافظت کند و بقای آن را به یک ضرورت تبدیل کند. به همین ترتیب، تمایل رژیم‌های مستبد عربی برای به حاشیه راندن فرمول «سرزمین در برابر صلح» و امضای توافق صلح بی‌قید و شرط و عادی‌سازی روابط با اسرائیل استعماری، مشروعیت را برای نتانیاهو و متحدان متعصبش فراهم کرده است تا سیاست‌های توسعه‌طلبانه و متعصبانه خود را دوچندان کنند.
از زمانی که صدها هزار شهرک‌نشین در صدها شهرک غیرقانونی یهودی در سرتاسر فلسطین تکثیر می‌شدند و خطوط بین اسرائیل و سرزمین‌های اشغالی‌اش را محو می‌کردند، مشخص بود که ورود فاشیست‌ها به درون ساختار حکومتی و تلاش برای تثبیت تفکر فاشیستی خود در اسرائیل و فلسطین، امری قابل انتظار بود. هنگامی که حامیان ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی به فراخوان او مبنی بر حمل اسلحه عمل می‌کنند، این سلاح‌ها نه‌تنها علیه فلسطینی‌ها، بلکه علیه اسرائیلی‌های سکولار و لیبرال نیز استفاده خواهد شد. همه این تحولات قابل پیش‌بینی بود.
در واقع، بیش از پنج دهه پیش، پروفسور یشایاهو لیبوویتز، یکی از حکیمان برجسته اسرائیل، پیش‌بینی کرد که چگونه پس از جنگ سال ۱۹۶۷، نژادپرستی، خشونت و نفرت ناشی از یک جهان‌بینی مذهبی- مسیحایی که ریشه در اشغال و شهرک‌سازی دارد به «ظهور نازی‌ها» منجر خواهد شد و یک دهه پیش، یکی از نویسندگان برجسته اسرائیلی، به نام عاموس اوز، یهودیان متعصب خشن در سرزمین‌های اشغالی را که حامیان سرسخت وزرای دولت امروز و در حال کشتار فلسطینیان در کرانه باختری اشغالی هستند، «نئونازی‌های عبری» نامید.
همه‌ی این‌ها این سوال را ایجاد می‌کند که چرا اسرائیلی‌های سکولارتر و کمتر متعصب‌ که خیابان‌ها را به نشانه اعتراض پر می‌کنند، نمی‌خواهند یا نمی‌توانند پیوند بین آپارتاید عمیق‌تر و فاشیسم مسیحایی در حال ظهور را ببینند؟ پاسخ مختصر این است که بسیاری مایل به این کار نیستند و بسیاری دیگر از این کار ناتوان هستند. کسانی که مایل نیستند ممکن است نگران باشند که پیوند دادن فاشیسم با آپارتاید باعث شکسته شدن جنبش و تضعیف حرکت آن شود. کسانی که نمی‌توانند این پیوند را ببینند، می‌خواهند همچنان نان و ماست‌شان را بخورند. آنها اصرار دارند که اسرائیل می‌تواند و باید سکولار، لیبرال و دموکراتیک باشد و در عین حال برتری یهودیان و اشغال ظالمانه فلسطین را حفظ کند.
اشتباه نکنید، غول از بطری خارج شده است و متعصبانی که از حاشیه به مرکزیت قدرت راه یافته‌اند و از درگیری و جنگ تغذیه می‌کنند، تا زمانی که رستگاری مسیحایی‌شان کامل نشود، متوقف نخواهند شد.
من نمی‌دانم که درگیری شعله‌ور سکولار-مذهبی در نهایت اسرائیل را به کجا می‌کشاند. اما آنهایی که در غرب مصمم به جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران هستند، باید حمایت خود را از یک رژیم هسته‌ای متعصب به نام اسرائیل که به‌طور فزاینده‌ای در حال جنگ با خودش است، متوقف کنند.