خبرنگار گروه جامعه سارا سبزی

زنان کولبر در تقاطع رنج

«یکی از زنان کولبری که با آنها صحبت کردم، ۴۷ ساله بود که خودش و همسرش هردو کولبر بودند و در این راه پایش شکسته بود و حتی پول عملش را هم نداشت. برای جابه‌‏جایی هر کالا، ۱۰۰ هزار تومان می‏‌گرفت و حجم بار تفاوتی در دستمزد آن نداشت. زن دیگری، ۵۵ ساله بود که سه پسر بیکار و تحصیل‌کرده داشت و همسرش در مغازه کنار خودش کار می‏‌کرد. آنها مغازه‏ای دارند که به‌‏غیر از محصولات سوپرمارکتی، وسایلی که از عراق می‌‏آورد را همان‌جا می‏‌فروشد. زن دیگری می‏‌گفت، از زمان جنگ ایران و عراق کولبری را شروع کرده بود و پنج فرزند داشت و همسرش را از دست داده بود.» این چند روایت واقعی از زنان کولبر پنج منطقه کردنشین ایران است که زندگی‏شان در یک پژوهش مردم‌‏نگارانه بررسی شده است؛ زنانی که سهم زیادی در میان پژوهش‌‏ها ندارند و به‌‏سختی تصویری واقعی از هویت سیاسی و اجتماعی آنها به دست می‌‏آید.

سایه سنگین برج‌‏ها بر سر باغ

درست روبه‌روی پروژه بلندمرتبه‌سازی شمال باغ‌ ملی گیاه‌شناسی تهران که بعد از اعتراضات زیاد، زمستان سال گذشته متوقف شد، حالا گود وسیعی دیده می‌شود که ماشین‌های سنگین در آن مشغول به‌کارند. گودی که دیوار به دیوار بزرگراه شده و مؤسسه تحقیقات مراتع و جنگل‌های کشور می‌گوید دقیقاً در حریم باغ قرار دارد؛ میراث طبیعی ۶۰ ساله تهران که حالا وضعیت ساخت برج‌های اطراف آن مبهم است و کسی به روشنی تکلیف آن را مشخص نمی‌کند.

جان کارگران مهم است

آخرین خبر از معدن طبس که روز پیش منتشر شد، تایید قصور در زمینه ایمنی بود. بازپرس پرونده‌ی حادثه معدنجوی طبس اعلام کرد که کوتاهی در زمینه‌ی نبود ایمنی، تأیید شده و این قصور متوجه مسئولان معدن است.

سرنوشت نامشخص 83 بنای تاریخی

یک‌هفته از خبر ورود کتاب‌های کتابخانه آیت‌الله طالقانی به بازار کتاب‌های دست دوم می‌گذرد؛ هنوز خبری از علت آن نیست و فعلاً مقصر آن فرهنگسرای منطقه و امین اموال آن معرفی شده است. کتابخانه‌ای که قرار بود به موزه تبدیل شود و با وجود تصویب دو دوره اعتبار برای مرمت آن در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، هنوز به نتیجه نرسیده است؛ خانه‌ای که حالا در دست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران است و شورای شهر می‌گوید در حال بازسازی آن است.

گفته بودیم فاجعه می‌شود

صبح روز حادثه، ۳۱ شهریورماه- میزان گاز بالا بوده و سرپرست شیفت اول به کارگران گفته پایین نروید، ولی پیمانکار گفته که باید بروید؛ چون با شرکت‌‏ها قرارداد دارند که در عرض یک‏ماه باید چند تن زغال تحویل دهند.چند ماه پیش کارگران معدنجو به وضعیت حقوق‏‌ها اعتراض کرده بودند، ولی نتیجه‌‏ای نداشته است.خودنجات احمدمختاری عمل نکرده بود؛ چون قدیمی بود. شیفت استراحتش بود و مهندس بعد از انفجار، او را سرکار فرستاده بود؛ ساعت ۹:۱۵ انفجار شد، ساعت ۱۰ او رفت داخل بلوک «سی» و بعد دچار گازگرفتگی شد.چکمه‌‏های ایمنی یک قسمت آهنی دارد و برای نیروها سنگین است و اذیت می‌‏شوند. ولی باز هم چکمه کهنه به آنها تحویل می‌‏دهند. داخل تونل‏‌ها پر از آب است و آب، چکمه‌‏ها را فرسوده می‏‌کند؛ همان چکمه‌‏های کشاورزی: «قراردادمان سه‌‏ماهه است ولی چکمه‌‏ها هر یک‏سال عوض می‏‌شوند.»

برای استفاده از خودنجات باید 6 میلیون تومـان می‌پرداختیم

وقتی حادثه‏‌ای رخ می‌‏دهد یا خودمان را می‌‏کشانیم به سمت جایی که هوا دارد و سالم است یا از آن استفاده نمی‏‌کنیم؛ برای یک کارگر معدن که ۱۳ میلیون تومان حقوق می‏‌گیرد، پرداخت ۶ میلیون بابت «خودنجات» زیاد است.

قطار پیکرها به جای زغال سنگ

محمدرضا مرادزاده یکی از کارگران بلوک «سی» معدن می‌گوید: وقتی به دهانه معدن رسیدیم، چندین نفر خودشان را به در خروجی رسانده بودند و همان‏جا بیهوش شدند. من و سایر کارگران آنها را خارج کردیم و به ماشین‏‌های اورژانس منتقل کردیم. وضعیت به‌‏گونه‌‏ای بود که نمی‌‏شد داخل معدن رفت. شدت گاز بسیار بالا بود و کسانی هم که برای نجات وارد معدن شده بودند، دچار خفگی شدند.

رودررو با رگبار گلوله

دور بخشی از تنگ صیاد، جاده است؛ نقطه آسیب‌پذیر منطقه که گاهی شکارچی از همان‌جا وارد می‌شد و لابه‌لای صخره‌ها منتظر می‌ماند تا زمان کشتن برسد. شکارچی گاهی فقط برای شاخ‌های بلند قوچ می‌آمد و گاهی هم آنقدر شکار می‌کرد که دیگر نیازی به خرید گوشت نداشت. خشکسالی و بیماری‌های حیات وحش هم کار را برای مراقبت از آنها سخت کرد و ۶۰ درصد از جمعیت ۶۸۰۰ رأسی آن کم شده بود و برف سنگین سال ۱۴۰۱ هم آمار تلفات را بیشتر کرد. گشت‌های شبانه از سال ۱۴۰۰ و بعد از تغییر رئیس محیط‌زیست استان شروع شد؛ شیفت‌های شبانه که از طلوع آفتاب تا اذان مغرب ادامه داشت و نیروهای نوبت دوم هم تا صبح و دور تا دور منطقه با گشت‌زنی بسته می‌شد.محیط‌بان‌ها همیشه چراغ خاموش حرکت می‌کنند؛ درست مثل آن شب آذرماه که درگیری رودررو با شکارچیان در نیمه‌های شب آغاز شد و محیط‌بان مجتبی منصوری و همکار دیگرش، کنار خودروی گشت‌زنی پیاده حرکت می‌کردند و راه را به راننده نشان می‌دادند. گزارش صدای تیر که به رئیس منطقه می‌رسد، از پاسگاه مرکزی دوربین دید فرستاده می‌شود و محیط‌بان‌ها در مسیر شکارچی‌ها منتظر می‌نشینند؛ این‌بار حدس زدند که آنها از پشت کوه شیدان می‌آیند.

امید به بازگشت تایید تعلیق‏‌های طولانی

دانشجویان دانشگاه‌‏های علوم پزشکی که در هفته‌‏های اخیر برای بازگشت به محل تحصیل اصلی با آنها تماس گرفته شده می‏‌گویند هنوز اتفاقی در شرایط تحصیل آنها رخ نداده است. مشکل، آیین‏‌نامه انضباطی سال ۱۴۰۱ است که امکان تقلیل حکم را دارد اما با درخواست رئیس دانشگاه از کمیته مرکزی امکان‌‏پذیر است و باتوجه به اینکه هنوز رؤسای دانشگاه‌‏ها تغییر نکرده‌‏اند، حضور این دانشجویان برای انتخاب واحد ترم مهر بعید به نظر می‌‏رسد.

شاغلان فقیر تنها ماندند

آخرین داده‌ها درباره میزان فقر در ایران تا سال ۱۴۰۱به‌روز شده و مطالعه آن نشان می‌دهد یک‌سوم خانوارهای ایرانی حداقل به‌نوعی با خط فقر مطلق مواجه‌اند و ضریب جینی از مرز ۴۰صدم گذشته و شاخص نابرابری درآمد در ایران هم ۵/۲۷ و در آموزش ۱/۳۷ است.