خبرنگار گروه سیاست منصوره محمدی

وفاق ملی، بازتعریف سیاسی

کابینه پزشکیان در نهایت توانست رای اعتماد مجلس انقلابی را جلب کند؛ کابینه‌ای که بر سر رای نیاوردن چند وزیر آن اشتراک نظر بین اصولگراها و اصلاح‌طلب‌ها وجود داشت و البته در تمام این روزها گروهی از اصلاح‌طلبان، مخالفِ چند چهره اصولگرا در کابینه بودند و اصولگراها نیز مخالفِ چند چهره اصلاح‌طلبِ حاضر در لیست. اما در نهایت پزشکیان با نطق پایانی‌اش در مجلس پیروزی را از آنِ خود کرد. این نطق و رای اعتماد پس از آن اختلافات عمیق اصولگرایان را که در روزهای پیش از آن نیز ظهور کرده بود، عمیق‌تر کرد.

گفتمان اصلاح‏‌طلبی کم‏‌جـان، اما زنـده

«نوسازی گفتمان اصلاح‏‌طلبی» موضوع نشستی بود که دفتر سیاسی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‏‌ها با سخنرانی محمدجواد غلامرضاکاشی، استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کرد. کاشی در این نشست ابتدا توضیحاتی نظری در مورد گفتمان اصلاح‌‏طلبی و سپس دلایلی درباره کم‏‌جان بودن این گفتمان ارائه و سپس پیشنهاداتی برای نوسازی آن ارائه کرد که در ادامه این گزارش می‏خوانید.

هم کنشگری هم انتقاد

پس از اعلام لیست پیشنهادی وزرا از سوی رئیس‌جمهوری بسیاری از فعالان سیاسی و بخشی از جامعه به وضوح دغدغه و نگرانی خود را از انتخاب وزرای کشور و آموزش و پرورش اعلام کردند که شاید بتوان گفت که حاکی از تبدیل شدن نقد به مثابه یک امر سیاسی به یک کنش هدفمند، پیگیرانه و پرسشگرانه دارد؛ هرچند که از سوی نخبگان سیاسی و افراد آشنا به امر سیاسی رخ داده باشد. چقدر از این انتقادها از سوی سهم‌خواهانی پیش رفته که به دنبال جایگاهی بوده‌اند که به آن نرسیده‌اند؟ چه میزان از روی دلسوزی انتقاد کردند و مرز بین کنشگری سیاسی، انتقاد و اظهارنظرهای احساسی کجاست و وظیفه رئیس‌جمهور نسبت به این انتقادها چیست؟ هم‌میهن در پاسخ به این پرسش‌ها گفت‌وگوهایی با اساتید علوم سیاسی و فعالان سیاسی داشته است که در ادامه این گزارش می‌خوانید.

تغییر آگاهانه رویکرد حاکمیت

روی کار آمدن آقای پزشکیان برای عده‌ای این تصور را به وجود آورد که حکومت می‌خواهد از یکدست‌سازی دست بردارد، اما گواه این مطلب نیست چراکه ایشان فرد خیلی متفاوتی از کسانی که تاکنون حکومت می‌کردند نیست و خود را اصلاح‌طلب نمی‌داند و ایده و زبان او نیز با اصلاح‌طلبان دهه هفتاد فرق کرده است.

نباید خود را قیم مردم بدانیم

روز گذشته به مناسبت روز خبرنگار، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور نشستی صمیمانه با تعدادی از اصحاب رسانه برگزار کرد. او در این نشست به طرح چند سوال از خبرنگاران در دو زمینه مختلف پرداخت؛ نخست وضعیت خود خبرنگاران و دیگری تعامل دولت با ملت و تحقق شعار وفاق ملی.

گفتارهای تحلیف

مردم، دولت، ملت، روابط بین‌الملل، تعامل با جهان، مبارزه با فقر، فساد، تبعیض، تحقق آزادی، توجه به ایران، اسلام، تمدن و رفاه از جمله کلیدواژه‌هایی هستند که مردم با حضور در پای صندوق رای در راستای تعیین حق سرنوشت خود انتظار دارند در گفتار و عمل هر رئیس‌جمهوری پدیدار شود. یکی از مهمترین سخنرانی‌های رؤسای‌جمهور، در مراسم تحلیف‌شان است که یکی از نخستین بارهاست که به صورت رسمی و به‌عنوان رئیس‌جمهور مستقر، دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات سیاسی، فرهنگ و اجتماعی خود را بیان می‌کنند؛ هرچند که راه و منشی که در پیش می‌گیرند می‎تواند بسیار متفاوت باشد. پس از سخنرانی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور دولت چهاردهم در مراسم تحلیف، اظهارنظرهای متفاوتی به این سخنرانی شد و اینگونه مطرح شد که او توانسته بود دل جریان‌های همسو و غیرهمسو با خود را به دست آورد. بر همین اساس روزنامه هم‌میهن در گزارشی با انتخاب کلیدواژه‌هایی که شاید بتوان گفت مهمترین دغدغه‎های مردم و جامعه امروز را تشکیل می‌دهند، به ارزیابی استفاده از هر کدام از آنها در نخستین مراسم تحلیف رؤسای‌جمهور پس از پیروزی انقلاب پرداخت.

معاون اول اصلاحات

نخستین حکم رسمی مسعود پزشکیان پس از مراسم تنفیذ به نام معاون اول او رقم خورد. محمدرضا عارف، معاون اول دولت خاتمی، از ۷ مردادماه احتمالاً به مدت چهار سال، مردِ شماره یک پزشکیان در دولت چهاردهم خواهد بود؛ انتخابی که تا زمان اعلام و انتشار حکم رسمی رئیس‌جمهور با گمانه‎های مختلفی همراه بود. انتخاب معاون اول رئیس‌جمهور یکی از مهمترین بحث‌ها در هنگام تشکیل اعضای کابینه و تکمیل تیم دولت جدید در هر دوره‌ای است؛ مسئول اداره هیئت وزیران و هماهنگ‌کننده سایر معاونت‎ها، سکان‎دار تیم اقتصادی دولت و فردی که در صورت نبود رئیس‌جمهور سرپرست ریاست‌جمهوری را برعهده خواهد داشت. او کفیل ریاست‌جمهوری است و برای انتخاب وی رئیس‌جمهور نیازی به گرفتن مهر تایید از مجلس همانند نخست‌وزیری پیشین هم ندارد.

سـایه پرابهام

نخستین اطلاعیه انتخاباتی ستاد سعید جلیلی درخواست کمک مالی از هوادارانش بود.

آینده موقعیت سیاسی رسمی و غیررسمی قالیباف

بیشترین شوکی که اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری به رای‌دهندگان داد، نتایج آرای محمدباقر قالیباف رئیس مجلس فعلی کشور بود؛ نتیجه‌ای که پس از انتخابات مجلس دوازدهم بار دیگر بحث بر سر موقعیت و جایگاه قالیباف در فضای سیاسی کشور مطرح می‎کند. اینکه آینده سیاسی قالیباف در پی این انتخابات چه می‎شود؟

از انتخابات آزاد ۵۸ تا انتخابات کم‌رونق ۱۴۰۰

سیر برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران دستخوش حوادث و رویدادهای متعدد و تاثیرگذاری بوده است؛ چه آن زمان که بنیانگذار انقلاب ایران تمایلی به حضور روحانیون در منصب ریاست‌جمهوری نداشت (کتاب خاطرات اکبر هاشمی‌رفسنجانی) و چه زمانی که حضور روحانیون به الزامی نانوشته در انتخابات ریاست‌جمهوری تبدیل شد؛ چهره‌هایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام می‌کردند، شعارهای انتخاباتی، شیوه‌های تبلیغاتی و گروه‌هایی که به حمایت از افراد می‌پرداختند خط سیری است که طی ۱۳ دوره برگزاری انتخاباتی ریاست‌جمهوری در ایران دستخوش تغییر و تحولات بسیار شده است.