نگاه خارجی
آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی و ترجمه است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.
آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی و ترجمه است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.
برجام از دستور کار خارج نشده
کمتر از دو هفته پیش، راب‌مالی، نماینده دولت بایدن در امور ایران، گفت از آنجایی که تهران «علاقه‌ای» به برجام ندارد، ایالات‌متحده «روی چیزهای دیگری»، مانند «تلاش برای بازدارندگی و اخلال در فروش سلاح به روسیه و تلاش برای حمایت از آرمان‌های مردم ایران تمرکز کرده است.» حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در تاریخ 9 دسامبر، پس از تماس با جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی و هماهنگ‌کننده مذاکرات برجام، در توئیتی نوشت: «ما در مرحله نهایی یک توافق خوب، قوی و بادوام هستیم.» سه روز بعد بورل در جلسه شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما گزینه‌ای بهتر از برجام برای اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نداریم». وی افزود: «این به نفع ماست.» بورل گفت، اتحادیه اروپا باید پرونده‌های حقوق بشر-روسیه-پهپادها و برجام را از هم جدا کند و خواستار ادامه تعامل با ایران در پرونده هسته‌ای، به‌‌رغم بن‌بست فعلی باشد. وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به اتحادیه اروپا درباره برجام گفت: «هدف ایران امضای یک توافق پایدار است» و «آماده نهایی کردن مذاکرات برای امضای پیش‌نویس وین که حاصل ماه‌ها
سختی و تلاش بوده، است.» ایران بلافاصله پس از آن با سفر یک هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در 18 دسامبر موافقت کرد تا یک مناقشه طولانی‌مدت در مورد نقض احتمالی پادمان‌های هسته‌ای را حل‌وفصل کند.
تماس‌ها با مقامات منطقه‌ای نیز به ما می‌گویند که ایران واقعاً نشانه‌ای از علاقه مجدد به امضای توافق هسته‌ای دارد. تنش و درگیری با اقشار وسیعی از جمعیت ایران، به‌ویژه زنان و جوانان ممکن است ادامه‌دار باشد. بنابراین، شاید از نظر مقامات ایران زمان تلاش برای تغییر روند به سمت توافق هسته‌ای فرا رسیده باشد. کمک اقتصادی ناشی از آزاد شدن دارایی‌های بلوکه‌شده ایران و لغو تحریم‌های انرژی و مالی، برای این کشور قابل توجه خواهد بود. در میان برخی از رهبران عملگراتر ایران این برآورد وجود دارد که شاید در ماه آگوست، یک ماه قبل از شروع اعتراضات پس از فوت مهسا امینی، ایران می‌توانست به توافق دست پیدا کند. توافق، تابستان گذشته نزدیک بود، اما پس از آنکه ایران موضوع پادمان را مطرح کرد و خواستار تضمین‌های بیشتر در صورت خروج مجدد آمریکا از توافق شد، مذاکرات شکست خورد. بازگشت بنیامین نتانیاهو، یکی از مخالفان متعهد توافق هسته‌ای نیز ممکن است انگیزه‌ای برای تهران در بازگشت به مذاکرات باشد. نتانیاهو این هفته به رسانه عربستانی العربیه گفته، هر کاری که بتواند برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، حتی بدون رضایت واشنگتن، انجام
خواهد داد.
مقامات ایران احتمالاً تعمیق هماهنگی امنیتی اسرائیل و عربستان علیه ایران را به‌ویژه با توجه به وضعیت فعلی فاجعه‌بار می‌دانند. تغییر نظام در ایران غیرمحتمل است. دولت‌های خودکامه شکننده تحت محاصره گسترده، به‌ندرت با یک چرخش دموکراتیک خاتمه می‌یابند. موارد متعددی از این دست وجود دارند که هرچند به‌طور مستقیم نباید آنها را مقایسه کرد، اما می‌توان احتمالاتش را در نظر گرفت، از جمله: عراق، سوریه، افغانستان، لیبی و مصر. اما آیا بایدن در مورد ایران واقع‌گرایانه عمل خواهد کرد؟ جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، بازگشت به توافق هسته‌ای را اولویت اصلی دولت خود خوانده بود. او بارها گفته است که به ایران اجازه نخواهد داد سلاح هسته‌ای تولید کند و دیپلماسی، بهترین رویکرد برای رسیدن به این هدف است. انگیزه توافق مثل همیشه قوی است. دیپلماسی هسته‌ای هرگز به دنبال باج دادن به دولت ایران و سرمایه‌گذاری برای تغییر آن به‌سوی تبدیل شدن به یک نظام بهتر نبوده است. این توافق همیشه در مورد جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتم بوده و هست.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جامعه بین‌الملل از اینکه ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را به ۶۰ درصد یعنی یک گام فنی با سطح غنی‌سازی تسلیحاتی ۹۰ درصد، افزایش داده، نگران است. دولت بایدن با دقت کلماتش را انتخاب می‌کند و هیچ‌وقت مستقیم نگفته که از برجام دست کشیده است، بلکه فقط گفته «اولویت‌های دیگری» دارد. توافق روی میز در ماه آگوست، که از نظر فنی هنوز پابرجاست، یک پیش‌نویس مورد تایید ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا است. بازگشت به مذاکرات منوط به تصمیم ایران است. اما اگر ایران دوباره به بازگشت به برجام علاقه‌مند شود، ایالات‌متحده هم باید برجام را به جرگه «اولویت‌های دیگر» بازگرداند.
