نگاه خارجی
روزنامه هممیهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
آنچه در این ستون میخوانید، دیدگاههای رسانههای خارجی است که صرفا جهت اطلاعرسانی منتشر میشود و این دیدگاهها موضع روزنامه «هممیهن» نیست.
فرصت دو ماهه برجام
روزنامه هاآرتص نوشت:«مذاکرات با ایران و قدرتهای جهانی به بنبست رسیده است و مقامهای ارشد دولت آمریکا در هفتههای اخیر ارزیابیهای بدبینانهای را درباره امکان دستیابی به پیشرفت در جهت احیای برجام بیان کردهاند. با این حال، دیپلماتهای غربی در روزهای اخیر گفتهاند که نتایج انتخابات میاندورهای آمریکا و بهویژه احتمال اینکه کنگره به کنترل جمهوریخواهان بیفتد، ممکن است فرصت نهایی به مذاکرات بدهد. یکی از دیپلماتهای غربی گفت: «اختلافات بین ایران و ایالات متحده هنوز حل نشده است و کمکهایی که ایران در جنگ با اوکراین به روسیه میدهد، فقط باعث افزایش سوءظن دولت آمریکا و کشورهای اروپایی شده است». وی افزود: «اگر جمهوریخواهان اکثریت را در سنا و مجلس نمایندگان به دست آورند، فقط یک فرصت محدود و شاید نهایی برای تصویب توافق باز خواهد شد و این ممکن است به طرفین شتاب تازهای برای حرکت رو به جلو بدهد. براساس این برآوردها، انتظار میرود که این پنجره فرصت تا آغاز دوره کنگره منتخب جدید در 3 ژانویه باز باشد.»
منبع مذکور گفت: «در صورتی که دولت ایالات متحده فرصتی برای احیای توافق بیابد، میتوان فرض کرد که در یک حرکت سریع این کار را در این چارچوب زمانی پیش گفته انجام خواهد داد.» یک منبع دیگر گفت: «کنگره مخالف بایدن ممکن است جلوی توافق را بگیرد.»
بر اساس برآوردها، انتظار میرود اعضای جمهوریخواه کنگره قانون بررسی مجدد توافق هستهای ایران (اینارا) را که در آستانه تصویب توافق هستهای در سال 2015 تصویب شد، مجدداً به کار گیرند. این قانون به کنگره این اختیار را میدهد که سند نهایی توافق را قبل از تایید آن توسط دولت آمریکا بخواند و احیای توافق را به تاخیر بیندازد. این قانون به کنگره مهلت 30 روزه میدهد تا مواد توافقنامه را بررسی کند. در طول این دوره، رئیسجمهور ممکن است تحریمها علیه ایران را لغو نکند. البته با توجه به ترکیب کنگره آمریکا و تعداد بالای کرسیهایی که در اختیار دموکراتها است، چنانچه کنگره در رد برجام مصوبهای تصویب کند و اگر این مصوبه آرای کمتر از دوسوم اعضای کنگره را داشته باشد، جو بایدن به عنوان رئیسجمهوری آمریکا میتواند از اختیار ریاستجمهوری خود استفاده کرده و این مصوبه را وتو کند. هر چند باید دید که ترکیب سنا در آینده چطور خواهد شد. چه اینکه اگر در انتخابات ایالت جورجیا که به دور دوم کشیده شده است و قرار است در ماه دسامبر برگزار شود، دموکراتها نتوانند رای این ایالت را در سنا بهدست آورند، آنوقت ترکیب مجلس سنا به سمت جمهوریخواهان سنگینی خواهد کرد و ممکن است دموکراتها را در خصوص برجام با مشکل مواجه کند.
یک دیپلمات خارجی مطلع به هاآرتص گفت: «یکی از نگرانیهای ما توافق ایران و روسیه در نتیجه جنگ در اوکراین است. در صورت شکست مذاکرات احیای برجام، روسیه ممکن است قصد خود را برای حمایت از روابط هستهای با ایران اعلام کند و جامعه بینالمللی را مجبور کند تا با فرمولهایی که ممکن است برای ایرانیها مفید باشد، هماهنگ شود. در چنین سناریویی، بازگرداندن طرفین به مسیر اصلی بسیار سخت خواهد بود.»
خیلی زود است که دریابیم انتقال قدرت در اسرائیل بر پیشبرد توافق تأثیر خواهد گذاشت یا خیر. نخستوزیر یائیر لاپید و نخستوزیر سابق نفتالی بنت هر دو مخالفت شدید خود را با احیای برجام ابراز کردند که اساساً با توافق دوره بنیامین نتانیاهو تفاوتی نداشت. بنت و لاپید تصریح کردند که اسرائیل متعهد به توافق نیست و سعی کردند دولت آمریکا را برای ایجاد یک تهدید نظامی معتبر علیه ایران، علاوه بر پیشنهاد یک توافق جدید و گسترده برای تحت فشار قرار دادن تهران برای کنار گذاشتن برنامه هستهایاش، جلب کنند. تفاوت اصلی در رویکرد لاپید و بنت در مقابل نتانیاهو عمدتاً در نحوه ابراز مخالفت آنها بود.