بیم غزه شدن لبنان
پاتریشیا کرم، پژوهشگر غیرمقیم انستیتو خاورمیانه
با توقف پیشرفت نظامی نیروهای ارتش اسرائیل در غزه، اسرائیل توجهش را به جبهه جنوب لبنان با حزبالله معطوف کرده و عملاً جنگ سوم اسرائیل و لبنان کلید خورده است. هدف اسرائیل از این درگیری تحمیل شرایط مدنظرش به حزبالله لبنان است.
روز دوشنبه، نیروهای دفاعی ارتش اسرائیل با هدف اعلامشده ایجاد شرایط مساعد برای بازگشت شهرکنشینان یهودی به شمال اسرائیل، رسماً عملیات خود را با عنوان «پیکانهای شمالی» با حملاتی به جنوب لبنان و بیروت آغاز کردند.
به نظر میرسد دولت اسرائیل با زیر پا گذاشتن تمامی قوانین غیررسمی قبلی که در هر صورت نوعی تعامل و تعادل را در درگیری میان اسرائیل و حزبالله ایجاد میکرد، تصمیم گرفته است با حمایت ضمنی ایالات متحده آمریکا، این گروه شبهنظامی لبنانی را که تحت حمایت ایران است، به طور کلی نابود کند.
چندی پیش نیز اسرائیل با منفجر کردن پی در پی پیجرها و تلفنهای بیسیم موجب آسیب وارد آمدن به هزاران عضو حزبالله و برخی غیرنظامیان لبنانی شد و به این ترتیب عملیات مخفیانهای را علیه اعضای حزبالله کلید زد. پس از این حملات، اسرائیل حملات هدفمندی را انجام داد که به دنبال از بین بردن ساختار فرماندهی و کنترل حزبالله، از جمله فرمانده نیروهای نخبه رضوان بود. اسرائیل از آن زمان حملات هوایی خود را گسترش داده و در حال بمباران بیامان برای از بین بردن زیرساختهای حزبالله اعم از انبارها، ساختمانها و انبارهای تسلیحات است.
ارتش اسرائیل تا به امروز حدود هزار و ۳۰۰ نقطه را هدف قرار داده و این حملات منجر به کشته شدن حداقل صدها نفر و زخمی شدن هزاران نفر و آواره شدن دهها هزار نفر شده است. در عین حال، حزبالله راکتها و پهپادها را به عمق اسرائیل شلیک کرده و همچنان تاکید کرده که تا زمان برقراری آتشبس در غزه، به حملات خود ادامه خواهد داد. اما واقعیت این است که چشمانداز برقراری آتشبس در غزه روزبهروز تیرهتر میشود.
اگرچه مقامات اسرائیلی همچنان معتقدند که در صورت دور شدن حزبالله از مرزهای شمالی اسرائیل میتوان از یک درگیری تمامعیار جلوگیری کرد اما واقعیت این است که با توجه به رخدادهای روزهای گذشته، جنگ اکنون اجتنابناپذیر به نظر میرسد و احتمالاً تلفات سنگینی برای لبنان خواهد داشت. همزمان با آسیبهای عظیم وارد آمده به لبنان به واسطه حملات جنگندههای اسرائیلی و توجه به عزم اسرائیل برای شکست دادن حزبالله، پیشبینی میشود که سطح تلفات وارده به لبنانیها در کوتاهمدت افزایش خواهد یافت.
بنابراین و با توجه به وضعیت فعلی، کار زیادی برای متوقف کردن این سطح از درگیریها نمیتوان انجام داد چراکه به نظر میرسد اسرائیل متقاعد شده که از توان لازم برای شکست کامل حزبالله برخوردار است و تصمیم خود را بر تحقق این هدف استوار کرده است. اما آیا حزبالله در برابر این حملات مقاومت خواهد کرد و قدرت جنگی خود را حفظ خواهد کرد؟ این مسئله هنوز مشخص نشده است و هرگونه تغییر در تصمیم اسرائیل برای کاهش حملاتش به لبنان بستگی به این دارد که حزبالله میتواند آسیب بیشتری به اسرائیل وارد آورد یا خیر. تنها در این صورت است که اسرائیل ممکن است به دنبال راهکاری جایگزین برای در امان ماندن از آسیب برود.
نکته مهم دیگر برای همه طرفهای درگیر این است که در حالی که لبنان همچنان آسیبهای ویرانگر عملیات هوایی اسرائیل را تحمل میکند، آیا ممکن است که حزبالله بهطور قابل توجهی اعتبار خود را در نزد کسانی که خواهان پاسخ شدید و انتقام خونین از اسرائیل هستند، از دست بدهد. برخی از گروههای شبهنظامی محور مقاومت مایلند که پاسخ شدیدی به اقدامات اسرائیل داده شود اما حزبالله تا پیش از این معتقد بود که ضرورتی برای ورود به جنگ همهجانبه علیه اسرائیل وجود ندارد. تنها زمان مشخص خواهد کرد که حزبالله چه تصمیمی خواهد گرفت.
اما در شرایط فعلی، اینطور به نظر میرسد که حزبالله ضربات سختی را متحمل شده است و در صورت در گرفتن یک جنگ فراگیر، بعید است که لبنان بتواند جان سالم به در ببرد.